Çocuklar doğdukları aile içinde kişiliklerini geliştirirler. Ek olarak sosyal çevrenin de etkisi vardır. Çocukluk döneminde yaşayacakları arkadaşlık ilişkileri çocukların sosyalleşme süreçleri açısından önemlidir. Yaş ilerledikçe önem kazanan arkadaşlık ilişkilerinde yaşanacak olan sorunlara ebeveynler yol gösterici olmalıdır.
Özellikle ergenlik döneminde kişilik gelişimi ve sorunlarla mücadelede arkadaşlık önemli bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Ergenler bu dönemde aile içi ilişkiler yerine arkadaşlarına samimiyet göstermek, paylaşımda bulunmak, emek vermek gibi durumlarla daha çok ilgilidirler. Bu dönemde samimi ve içten bir arkadaşlık ilişkisi kurma ihtiyacı her ergende vardır.
Bireylerin doğru ve gerçek arkadaşlık kurma ihtiyacı her dönemde geçerlidir. Ancak ergenlik döneminin beraberinde getirdiği biyolojik, psikolojik, sosyolojik problemler arkadaşlık ilişkilerine yansıyarak her iki taraf için de zarar verici olabilir. Ergenlik döneminde aileden uzaklaşılır, aileye karşı tavır alınır ve sert tepkiler vermeye yatkın olunur. Ailesinden daha çok arkadaşlarına vakit ayırmak isterken kendi doğrularının olduğunu savunarak buna yönelik hareket etmeye çalışır. Arkadaş çevresiyle yeniden oluşturulan bu doğrular zaman zaman riskli davranışlara da sebep olabilir. Bu dönem riskleri arasında madde kullanımı, okul terki, suça yönelme sayılabilir. Ergen, arkadaş çevresinin doğrularıyla hareket ederken kendi duygularının da buna yönelik olduğunu düşünür. Verdiği kararlar çoğu zaman içinde bulunduğu topluluğun aldığı kararlarla aynıdır. Kısa vadeli düşünerek yalnızca hoşuna gideceği eylemlerde bulunur. Davranışın sonucu düşünmek yerine risk almayı seçer.
Ayrıca ergenlik döneminin biyolojik getirileri de ergenlerin ruh haline yansımaktadır. Bu dönemde yaşadığı değişimlerle başa çıkmaya çalışırken kendi kişiliğini oluşturmaya çalışır ve kendisini yönlendirebilecek bir rehbere ihtiyaç duyar. Hazza ve zevke yönelmeye yatkın beyne sahip olan gencin bir denetim mekanizmasına ihtiyacı vardır. Çoğu kez bunu bir arkadaş vasıtasıyla yapmayı tercih eden ergenin ek olarak aile desteğine de oldukça ihtiyacı vardır.
Çoğu konuda olduğu gibi arkadaşlık ilişkilerinde de ergen; ailesine karşı çıkacak, kendi sözünü geçirmeye çalışacak ve ailesinden müdahalelere sert tepkiler gösterecektir. Ebeveyn olarak yanlış kurulmuş bir arkadaşlık ilişkisi olduğuna emin olduğunuzda sakin kalıp olayları gözden geçirmeniz gerekmektedir. Kişiliğine zarar vermeden uzaktan kontrol kurmak önemlidir. Çocuğun kimlerle görüştüğünün kontrol edilmesi gerekirken bir yandan da her hareketinin takip ediliyormuş hissini yaşamaması şarttır. Dengede tutulmayan bir kontrol mekanizması ergen- ebeveyn ilişkisini kopma noktasına getirebilir. Aşırı kontrol kadar aşırı serbest bırakmamak gerektiği de unutulmamalıdır. Ergenlik döneminde çocuklar özgür kalarak hayatı öğreneceklerini düşünseler de her çocuk kurallarla yaşamaya ihtiyaç duyar. Önemli olan ergenle keskin cümlelerle konuşmamak ve arkadaşlık ilişkilerine doğrudan müdahale etmekten kaçınmaktır. Hayatına doğrudan müdahale edildiğini hisseden ergen onaylanmayan arkadaşıyla daha derin bağ kurmaya çalışarak ebeveynlerine meydan okumaya çalışacaktır. Sert tepkiler göstermek yerine anlamaya çalışmak ve ebeveyn ilişkisine bir zarar gelmeden çocuğa yardımcı olmak gerekir.
Arkadaşlık ilişkilerinde her zaman için yardımlaşma, birbirlerinin sorunlarına duyarlı olma önemli görülmektedir. Gerçek arkadaşlık iyi, kötü tüm zamanları içeren sorunlar oluştuğunda ortaklaşa çözüm aranan ve hayatın her anında uzakta olunsa bile yakında hissedilen ilişkilerdir. Arkadaşın başına kötü bir olay gelebilir. Hata yapabilir. Böyle bir durumda arkadaşlık bağı kurmuş kişilerin birbirinden hemen uzaklaşmasını talep etmek gerçekçi değildir. İnsan ilişkilerinde hata yapmak da doğaldır. Bir başkasının yarasına iyi gelmek, paylaşımda bulunmak yalnızca karşı tarafın huzuru için değildir. Aynı zamanda kendimiz de bu arkadaşlık ilişkisinde huzur bulur ve gelişiriz. Çocuklara ebeveynlerinin uygun arkadaşlık örneklerini göstermesi onlara bu konuda yol gösterici olacaktır. Ben de bu yazı vasıtasıyla uzaktaki varlığını daima yakına çeviren, tüm zamanlarımı paylaşmama izin veren Asena’ya arkadaşlığı için teşekkür ediyorum.