Borsa İstanbul 100 endeksi, pazartesi günü bankacılık endeksi öncülüğünde geçen haftaya mini bir ralliyle başlamasına rağmen kapanışı %0,63 kayıpla 9.771 TL seviyesinden gerçekleştirdi. Pazartesi günü %4,65'lik yükseliş kaydeden bankacılık endeksi, haftayı %0,52'lik bir artışla tamamladı. Haftalık bazda en yüksek kazancı %4,79 artışla gayrimenkul yatırım ortaklığı sağlarken, en fazla düşüş ise %5'i aşan kayıplarla spor ve madencilik endekslerinde görüldü.
Yurt içinde haftanın en fazla merak edilen ve takip edilen gelişmeleri, Orta Vadeli Program'ın (OVP) açıklanması ile Fitch'in Türkiye'nin kredi notu ve görünümüne ilişkin değerlendirmesiydi. Bunun yanında, veri akışı içinde dikkatler açıklanacak olan enflasyon ve büyüme verilerindeydi.
Piyasaların merakla beklediği Orta Vadeli Program, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz tarafından açıklandı. 2024 yılı enflasyon hedefi %41,5'e revize edilirken, geçen yıl %15,2 olarak belirlenen 2025 enflasyonu %17,5'e çıkarıldı. 2026 yılı için ise daha önce %8,5 olarak belirlenen enflasyon hedefi %9,7'ye yükseltildi. 2024 büyüme tahmini %4'ten %3,5'e çekilirken, 2025 için %4,5 olarak öngörülen büyüme tahmini de %4'e düşürüldü. Dolar/TL tahmini ise 2024 yılı için 36,8 seviyesinden 33,2'ye, 2025 içinse 43,9'dan 42'ye indirildi. Programın açıklanmasının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Enflasyonla kararlı bir şekilde mücadele ederken, yatırımı, üretimi, istihdamı, ihracatı ve büyümeyi önceleyen OVP'ye güvenimiz ve desteğimiz tamdır" ifadelerini kullandı.
Fitch, Türkiye'nin kredi notunu bir kademe artırarak BB- seviyesine yükseltti ve görünümü pozitiften durağana çevirdi. Raporda, azalan dolarizasyon ve döviz talebi, sermaye girişleri gibi faktörlerle rezervlerin 149 milyar dolara, net rezervlerin ise 41 milyar dolara yükseldiği vurgulandı. Ayrıca rezerv kompozisyonunun güçlendiği belirtildi. Pozitif reel faiz oranları, düşük cari açık ve kur korumalı mevduatlardaki kademeli düşüşün, Türkiye'nin finansal tamponlarını iyileştirdiği vurgulandı. Fitch, rezervlerin 2023 sonunda 158 milyar dolara, 2025 sonunda ise 165 milyar dolara ulaşmasını beklediğini belirtti. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın politika faizini %50'ye çıkardığı hatırlatılarak, parasal sıkılaştırmanın TL'nin reel değerlenmesine neden olduğu ve bu durumun hükümetin dezenflasyon stratejisi için kritik önemde olduğu vurgulandı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Fitch'in Türkiye'nin kredi notunu artırmasının ardından sosyal medya platformu X'te yaptığı açıklamada, "Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, bu yıl kredi notumuzu ikinci kez artırarak B+'dan BB-'ye yükseltti. Makro-finansal istikrarımızı güçlendiren ve dayanıklılığımızı artıran programımız sayesinde 2024 yılında üç büyük kredi derecelendirme kuruluşundan not artırımı alan tek ülkeyiz. Bu hafta açıkladığımız Orta Vadeli Programımızla son bir yılda elde ettiğimiz kazanımları kalıcı hale getirerek, ekonomimize duyulan güveni daha da artıracağız" ifadelerini kullandı.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı verilere göre, Türkiye ekonomisi 2023'ün 2. çeyreğinde yıllık %2,5 büyüdü. Ancak çeyreklik bazda büyüme %0,1 ile sınırlı kaldı. Yılın ilk çeyreğinde büyüme performansını artıran iç tüketim, ikinci çeyrekte daha sınırlı bir katkı sağladı. TÜİK verilerine göre, yerleşik hane halklarının nihai tüketim harcamaları ikinci çeyrekte yıllık %1,6 oranında artış gösterdi. Böylece, iç tüketimde salgın yılı olan 2020'den bu yana en düşük büyüme performansı görüldü. Kamu harcamaları %0,7 artarken, ihracat büyümesi neredeyse sıfır seviyesinde kaldı ve ithalat ise %5,7 oranında geriledi.
TÜİK'in açıkladığı Tüketici Fiyat Endeksi verilerine göre, ağustos ayında aylık enflasyon %2,47, yıllık enflasyon ise %51,97 olarak gerçekleşti. Ağustos ayında eğitim grubundaki fiyatlar %11,34 artış kaydederken, doğalgaz zamlarının etkisiyle konut grubu %8,51 artış gösterdi. Konut grubunu %4,46 artışla alkollü içecekler ve tütün grubu izledi. Yıllık bazda en yüksek artış eğitim grubunda %120,81 olarak görülürken, konut %101,49 ve lokanta-oteller %67,70 artış gösterdi.
İstanbul Sanayi Odası'nın açıkladığı İmalat PMI verilerine göre, ağustos ayında imalat sektörü eşik değer olan 50'nin altında kalarak 47,8 seviyesinde gerçekleşti. Temmuz ayında 47,2 olan PMI, ağustosta 47,8'e yükseldi ancak bu artış sektörün zayıflamaya devam ettiğine işaret etti. Nisan ayından itibaren faaliyet koşullarında sürekli bir yavaşlama yaşandı.
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği'nin açıkladığı verilere göre, ağustos ayında otomobil ve hafif ticari araç satışları %0,8 artarak 90.134 adet oldu. Otomobil satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre %0,23 artışla 69.288 adet olurken, hafif ticari araç pazarı %2,6 artarak 20.846 adet olarak gerçekleşti. Otomobil ve hafif ticari araç pazarı, son 10 yılın ağustos ayı ortalamalarına göre %48,9 artış gösterdi.
Menkul kıymet istatistiklerine göre, yurt dışı yerleşik yatırımcılar 29 Ağustos haftasında 19,5 milyon dolarlık hisse satışı yaparken, aynı hafta içerisinde 683 milyon dolarlık alım gerçekleştirdi. Yurt dışında yerleşik kişilerin hisse senedi stoklarının piyasa değeri 34 milyar 706,4 milyon dolar olarak gerçekleşti. DİBS stokları ise 13 milyar 862,8 milyon dolara ulaştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın açıkladığı verilere göre, 29 Ağustos haftasında brüt rezervlerde 1 milyar 40 milyon dolarlık bir düşüş yaşandı ve rezervler 149 milyar 373 milyon dolara geriledi. TCMB'nin swap hariç net rezervi sekiz hafta sonra 20 milyar doların altına düştü.
TCMB'nin açıkladığı verilere göre, finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlıkları 4 milyar 147 milyon dolar azalırken, yükümlülükleri de 429 milyon dolar azaldı. Bu firmaların net döviz pozisyonu açığı 3 milyar 718 milyon dolar artarak 118 milyar 889 milyon dolara ulaştı. Varlık dağılımı incelendiğinde, yurt içi bankalardaki mevduatlar, ihracat alacakları ve menkul kıymetler sırasıyla 3 milyar 29 milyon dolar, 1 milyar 347 milyon dolar ve 140 milyon dolar azaldı, yurt dışına doğrudan sermaye yatırımları ise 369 milyon dolar arttı.
Geçtiğimiz günlerde gündeme gelen Türkiye'nin BRICS'e tam üyelik başvurusu ile ilgili olarak Rusya Devlet Başkan Yardımcısı Yuri Uşakov, Vladivostok'ta düzenlenen Doğu Ekonomik Forumu'nda yaptığı açıklamada, "Türkiye tam üyelik için başvuruda bulundu, bunu değerlendireceğiz" dedi.
Yurtdışında ise yoğun bir veri akışının olduğu bir hafta yaşandı. ABD'den gelen tarım dışı istihdam verisi haftanın en önemli gelişmelerinden biriydi. ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu'nun açıkladığı verilere göre, tarım dışı istihdam ağustos ayında 142 bin artış gösterdi; analistlerin tahmini ise 164 bin artış yönündeydi. Ayrıca haziran ayı için tarım dışı istihdam artışı 179 binden 118 bine, temmuz ayı içinse 114 binden 89 bine revize edildi.
İşsizlik oranı piyasa beklentilerine paralel olarak %4,3'ten %4,2'ye düştü. FED'in bu ayki toplantısında faiz indirimi beklentisi güçlenirken, indirimin 25 baz puan mı yoksa 50 baz puan mı olacağı konusunda henüz net bir görüş oluşmadı. ABD'de fabrika siparişleri temmuz ayında %5 oranında artış göstererek beklentileri aştı. Açık iş pozisyonları ise bir önceki aya göre 237 bin azalarak 7 milyon 673 bine düştü. Ayrıca, 30 yıl vadeli mortgage faiz oranı %6,44'ten %6,43'e gerilerken, mortgage başvuruları %1,6 oranında arttı.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, işgücü piyasasında görülen yavaşlamaya rağmen piyasaların sağlıklı olduğunu belirtti. Özel sektör istihdamının ağustos ayında 99 bin artarak beklentilerin altında kalması, 2021'den bu yana en düşük artışı işaret etti. Temmuz ayında işsizlik oranının %4,3'e yükselmesi ve açık iş pozisyonlarının 2021'den beri en düşük seviyeye gerilemesi ise resesyon endişelerini artırdı.
Euro Bölgesi imalat PMI verisi 45,8 ile beklentilerin üzerinde geldi. Almanya'da PMI 42,4, Fransa'da ise 43,9 olarak kaydedildi. İspanya'da ise 50,5 ile büyüme sinyali verilirken, İtalya da Almanya ve Fransa gibi daralmaya işaret etti. PMI verilerinin ardından Avrupa borsalarında negatif bir seyir izlendi.
Japonya Merkez Bankası'ndan Yönetim Kurulu Üyesi HajimeTakata, enflasyonun mevcut projeksiyonlarla uyumlu seyretmesi halinde başka bir faiz artışının gerekebileceğini belirtti. Ancak, acele edilmesine gerek olmadığını vurguladı. Kanada Merkez Bankası ise üst üste üçüncü kez politika faizini 25 baz puan indirerek %4,25'e çekti. BoC, enflasyonun temmuz ayında %2,5'e gerilediğini belirtti, ancak barınma ve bazı hizmet sektörlerindeki fiyat artışlarının enflasyonu yüksek tutmaya devam ettiğine dikkat çekti.
Ons altın fiyatları, önceki zirve seviyesi olan 2.483 dolar desteği ve 2.531 dolar direnç seviyesi arasında dalgalı bir seyir izledi. Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisi, altın fiyatlarında oynaklığa neden oldu ve hafta kapanışını %0,23 kayıpla 2.497 dolardan yaptı. Dünya Altın Konseyi, ağustos ayı raporunda, "Çelişkili ekonomik veriler nedeniyle mevcut makro ortamı değerlendirmek zor" ifadesini kullandı ve yatırımcıların kısa vadeli görünüme odaklanmasının mantıklı olduğunu belirtti.
Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasası üzerinden altın ithalatı ağustos ayında bir önceki ayın en düşük seviyesinden toparlandı. Altın ithalatı ağustos ayında 7.644 kg olarak gerçekleşti. Temmuz ayında 6.193 kg ve geçen yıl ağustos ayında ise 21.223 kg olarak kaydedilmişti. 2024'ün ilk sekiz ayında toplam ithalat 79.880 kg'a ulaştı.
Brent petrol fiyatları varil başına 71 dolara kadar geriledi, ABD ham petrolü ise ocak ayından bu yana ilk kez 70 doların altına düştü. Bu düşüş, Çin'in ekonomik yavaşlaması ve petrol arzına dair endişelere bağlandı. OPEC+, zayıf talep ve düşen petrol fiyatları nedeniyle üretim artış planlarını erteledi. Kısa vadede bu karar petrol fiyatlarını yükseltse de Brent petrol tekrar kayıplar yaşayarak haftayı 71,2 dolar seviyesinden kapattı.
Bu haftanın takip edilecek kritik seviyeleri arasında, Borsa İstanbul 100 endeksinde 9.700 TL desteği ve 10.200 TL direnci öne çıkıyor. Ons altında ise 2.531 dolar seviyesinin üzerindeki kapanışlar yukarı yönlü hareketi hızlandırabilirken, 2.483 dolar desteğinin altına düşüşlerde 2.431 dolar seviyesi takip edilecek.
Haftanın önemli veri akışları arasında, Salı günü Almanya enflasyon verisi ve Türkiye işsizlik oranı, Çarşamba günü ABD enflasyon verisi ve İngiltere büyüme rakamları yer alıyor. Perşembe günü ise Avrupa Merkez Bankası, para politikası kararını açıklayacak.
