Asansörler hayatımızı kolaylaştıran teknolojik bir nimettir. Başta yük ve kullanım asansörleri olmak çeşitleri vardır. Apartmanların hayatımıza girmesiyle beraber asansörlerle içli dışlı olmaya başladık. Özellikle yaşlılarımız yanımıza geldiğinde veya hastalık dönemlerinde (yeni nesilde maalesef bel fıtığı olmayan yok dersek abartı olmaz) daha çok ihtiyaç hâsıl olmaya başladı. İmkânı olanlar asansörsüz dairelerden asansörlü dairelere geçmeye başladı. Dolayısıyla temel ihtiyaçlarımız arasına girdi. Diğer taraftan teknolojinin nimetlerinden istifade etmek en doğal hakkımızdır. Lakin bu hakkımızı kullanırken güvenlik tedbirlerine gerek montaj/periyodik kontrol, gerekse kullanım aşamasında harfiyen uymak zorundayız. Çünkü gün geçmiyor ki asansör kazaları yaşanmasın, can ve mal kaybı olmasın. Çorum'da da her yıl en az bir iki kişi asansör kazasından dolayı ya hayatını kaybediyor ya da sakat kalıyor. Ülkemizde 2010-2020 yılları arasında 54 işçi, 97 kullanıcı olmak üzere toplam 151 kişi asansör kazası nedeniyle hayatını kaybetmiştir.
26.10.2023 tarihinde Aydın'da bir Kız Öğrenci Yurdunda meydana gelen asansör kazasında maalesef Osmancık ilçemizden hemşerimiz, üniversite öğrencisi olan Zeren Ertaş kızımız feci şekilde hayatını kaybetti ve tüm ülkeyi yasa boğdu. Rabbim kimseye evlat acısı vermesin. Gencecik yavrusunu kaybeden aileye dünyayı verseniz acısını dindiremezsiniz. Bu nedenle sorumluluk sahibi insanların vicdani ve hukuki açıdan zarar görmemesi için çok ama çok dikkat etmesi gerekmektedir. Bu zamana kadar bir şey olmaması olmayacak anlamına gelmemektedir. Maalesef çoğu zaman kazalarda, nedenler aynı kalırken sadece mekânlar değişiyor. Acı gözyaşı devam ediyor.
Özetle, başta sağlık açısından, asansörler ihtiyaç kadar kullanılmalıdır. Bazen babaların yürüyerek evlatların ise asansörle çıktığını görünce üzülüyorum. Hâlbuki tersi olmalıdır. Diğer taraftan tüm kazalara yönelik olmak üzere mutlaka ve mutlaka topyekûn bilinçlenme kültürü oluşturulması lazımdır. Üzülerek ifade edeyim ki maalesef bu noktada sınıfta kalıyoruz. En basiti okullara, velilerimize yönelik gönüllü olarak ''Kazalar ve Korunma Yolları'' konulu konferans verebiliriz diye her yıl yazı gönderiyoruz. Ya talep olmuyor ya da olanlarda veli katılımı %1 gibi yok denecek kadar az oluyor. Buda, bu konularda neden çok zarar gördüğümüzü başka kelama gerek kalmadan en güzel şekilde ifade ediyor.
ASANSÖRÜ ÇAĞIRIRKEN
1. Tek çağırma butonlu asansörlerde çağırma butonuna kısa bir süre basınız. Eğer meşgul lambası yanıyorsa sönmesini bekleyin ve söndükten sonra butona kısa bir süre basınız.
2. Çift çağırma butonlu asansörlerde yalnızca gitmek istediğiniz yöndeki çağırma butonuna kısa bir süre basınız.
3. Asansörü beklerken kapının hemen önünde beklemeyin, kabinden çıkmak isteyenlerin kapıyı açıp size çarpmalarına ve sebep olursunuz.
4. Asansör beklediğiniz kata geldiğinde, asansör dolu olması halinde mutlaka kabine girmeye çalışmayanız, asansörün tekrar bulunduğunuz kata gelmesini bekleyiniz ya da (varsa) diğer asansörü kullanınız. Özellikle nezaketi elden bırakmayınız.
5. Asansörlerin kırmızı, sarı, mavi, yeşil etiketlerin anlamını öğrenip, ona göre dikkat ediniz.
ASANSÖRE GİRERKEN
VEYA ÇIKARKEN
1. Otomatik kapılı asansörlerde, kapısı kapanmakta olan asansörün kapısını açmaya çalışmayınız, bu hareket yaralanmalara sebep olabilir.
2. Yarı otomatik kapılı (kendi kapanan kapılı) asansörlerde, kabine girerken dikkatli olun, kapının çarpması ile size veya taşıdığınız eşyalara zarar verebilir.
3. Yarı otomatik kapılı (elle açılan kapılı) asansörlerde, kabin durmadan kapıyı açmaya çalışmayın.
4. Asansörün kapasitesinin üzerinde binmeyin, yük yüklemeyin. Örneğin ''bu asansör 500 kg veya 4 kişiliktir'' uyasına mutlaka dikkat ediniz.
5. Özellikle öğrenci grupların olduğu okullarda, yurtlarda vb. asansörlere girerken çıkarken şakalaşmalar olmamalı. Çünkü bu şakalaşmalar çoğu zaman kazalara sebep olabiliyor.
6. Asansöre binip, inerken dikkatli olunuz. Asansör kabin ile kat seviyesi arasında farklılık olabilir, bu yüzden takılıp düşebilirsiniz.
7. Çocuklarınız ile asansöre binerken, çocuklarınıza veya (varsa) oyuncaklarına dikkat edip, kontrol altında tutunuz. Çocuklarınızı bir refakatçi ile birlikte asansör kullanımını sağlayınız.
8. Evcil hayvanlarınız (kedi, köpek vs.) ile asansöre binerken, hayvanlara ve zincir veya ip gibi aparatlarına dikkat edin, bir yere takılıp kazalara yol açmaması için kontrol altında tutunuz.
9. Otomatik kapılı asansörlerde, kapının açılması bir açma butonu aracılığıyla oluyorsa, kapıyı butonu basarak açınız. Kabin katta durmadan kapıyı açmaya çalışmayınız.
10. Kabine girerken ve kabinden çıkarken seri bir şekilde hareket ediniz. Oyalayıcı hareketlerden kaçınınız.
11. Asansöre binerken -aynada kendinizi görünüz- kabinin o katta ve ışığı yandığından emin olmadan asansöre binmeye teşebbüs etmeyiniz.
12. Deprem ve yangın anında asansör kullanmayınız. Merdivenleri dikkatli kullanınız.
13. Asansör içinde iki kat arasında kalan kişilerin kurtarılmasında kapı kilit anahtarının kullanılması tehlikeli olduğundan, kurtarma işlemi makine-motor grubu üzerindeki el freni yardımıyla ve bu konuda eğitim almış kişiler tarafından yapılmalıdır. Apartmanlarda kapı kilit anahtarları rastgele verilmemedir. Maalesef çoğu bilinçsiz kullanabiliyor.
14. Makine dairesi kapısı veya giriş kapağı güvenlik nedeniyle sürekli kilitli tutulmalı, ancak her hangi bir nedenle içeri girilmesi gerektiğinde anahtar kolaylıkla ve ancak yetkili kişilerin (bina yöneticisi ve görevlisi ile belirlenecek kişilerde) kontrolünde bulunmalıdır.
15. Kabin girişine konulan fotosel ya da eşik kontağı gibi güvenlik tertibatları (kabin ile duvar arasında sıkışmaya önlemek için ) mutlaka çalışır durumda tutulmalı, özellikle çocukların bunlarla oynamamaları, bozmaları önlenmeli ve uyarılmalıdır.
16. Kat kapısı camları mutlaka telli cam olmalı, düz veya buzlu cam kesinlikle takılmamalıdır. Kat kapı camları telli dahi olsa el ve parmak girecek kadar açıklık olduğunda cam değiştirilinceye kadar güvenlik nedeniyle asansör işletmeye kapatılmalıdır.
17. Makine dairesinde asansöre ait olmayan hiçbir şey bulundurulmamalı, depo olarak kullanılmamalıdır.
18. Makine dairesinde bulunan havalandırma pencereleri ile varsa kapılar uygun bir havalandırma sağlanması için panjurlu hale getirilmelidir.
19. Makine dairesindeki aydınlatma tesisatı çalışır durumda bulundurulmalıdır.
20. Makine dairesine kolayca görülebilecek bir yere kurtarma talimatı asılmış olmalıdır.
21. Kabin içinde bulunan imdat butonu özellikle elektrik kesilmeleri ve arıza durumunda kullanılması gerektiğinden acil aydınlatma kaynağından beslenmesi sağlanmalıdır.
22. Asansör kabininin katta olduğunu anlamak için kabin içinde mutlaka sürekli aydınlatma sağlanmalıdır.
23. Merdiven temizliği yapılırken kuyu dibine su girmesi önlenmelidir. Sigara içilmemelidir.
24. Tehlike anında Stop (DUR), sonra İMDAT butonlarına basılmalı, her iki butonun gereksiz kullanılmaları önlenmelidir.
25. Kabin içine konan yüklerin dengeli yüklenmesine dikkat edilmeli, kabin hareket halinde iken bu yüklerin kaymaması için önlem alınmalıdır.
SEYİR HALİNDE
1. Kapıdan uzak durunuz ve kapıda sıkışma olasılığı bulunan giysi ve eşyalara dikkat ediniz. Kabinde tutamak varsa tutunuz. Düğmelerle oynamayınız. Çocuklara da oynatmayınız.
2. Kat göstergelerine (kat kapı numaralarına) dikkat ediniz ve izleyiniz.
3. Asansörün durmasına karşın, otomatik kabin kapılı asansörlerle kapı açma butonu ile de kapı açılamıyorsa imdat butonu ile dışarıdaki kişilere irtibata geçiniz.
4. Kabine girerken ve kabinden çıkarken oyalayıcı hareketlerden kaçınınız.
5. Ehliyetsiz veya kurtarma eğitimi verilmemiş kişilerin asansörde kalanları kurtarmak veya asansörü tamir etmek amacıyla müdahalelerine müsaade etmeyin.
Unutmayın! Asansörde meydana gelen kazların çoğunluğu yanlış KULLANMA - KURTARMA işlemleri sırasında gerçekleşmektedir.
TAVSİYE: 50 yılın birikimi olan, muhtevasında 660 adet farklı nükteli nasihatin yer aldığı Mahirane Söylemler ve -hikâyeden şiire sızan- Susamak ve Depremle Yaşamak kitaplarımı mutlaka okumanızı ve evlatlarınıza okutmanızı samimi olarak tavsiye ediyorum. Yukarıdaki telefondan iletişime geçerek, benden imzalı olarak temin edebilirsiniz.