2022 yılına ekonomik ve siyasi açıdan baktığımızda nasıl bir yıl geçirdiğimize yurt içinde ve küresel piyasalarda gelin beraber bakalım. Yılın ilk çeyreğinde İlk önemli gelişme 11 Ocak Tarihinde Dünya Bankası’nın bu yıla ilişkin küresel ekonomik büyüme tahminini yüzde 4,3'ten 4,1'e düşürmesi ve ABD için yüzde 4,2'den yüzde 3,7'ye, Avrupa için yüzde 4,4'ten yüzde 4,2'ye ve Türkiye için yüzde 4,5'ten yüzde 2'ye düşürmesiydi. 25 Ocak’ta ise IMF küresel ekonomik büyüme tahminini yüzde 4,9'dan 4,4'e düşürdü. ABD için yüzde 5,2'den yüzde 4'e ve Avrupa için yüzde 4,3'ten yüzde 3,9'a indirirken, Türkiye için yüzde 3,3 düzeyinde korudu. 21 Şubat tarihinde Rusya Devlet Başkanı Putin, Ukrayna'nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların sözde yönetimlerinin tanınmasına dair kararnameyi imzaladı. Başta NATO olmak üzere, İrlanda, Almanya, Türkiye, Gürcistan, İtalya, İngiltere, ABD, Japonya, Avustralya, Güney Kore, Hollanda, Yunanistan, Balkan ülkeleri, İsveç, Macaristan, Moldova, Avrupa Birliği ülkeleri bu karara tepki gösterdi. Çok sayıda ülke Rusya hakkında yaptırım kararı aldı. 28 Şubat günü Rusya Merkez Bankası, olağan dışı toplanarak politika faizini yüzde 9,5'ten yüzde 20'ye çıkardı. 8 Mart tarihinde Brent petrolün varil fiyatı 131,1 Dolar ile 3,5 yılın zirvesini gördü. 16 Mart Fed FOMC toplantısında 2018'den bu yana ilk kez faiz artırımına giderek politika faizini 25 baz puan artışla yüzde 0,25-0,50 aralığına yükseltti. 23 Mart günü ise Fitch küresel ekonomiye ilişkin 2022 yılı büyüme beklentisini yüzde 4,2'den yüzde 3,5'e düşürdü, ABD için yüzde 3,7'den yüzde 3,5'e, Avrupa için yüzde 4,5'ten yüzde 3'e indirdi. Borsa İstanbul BIST-100 endeksi yılın ilk çeyreğinde dünya borsalarından pozitif ayrıştı ve yüzde 20,2 değer kazanarak mart ayını 2.233,30 puandan tamamladı.
İkinci çeyrek ise 8 Nisan tarihinde Rusya-Ukrayna savaşının başlangıcından sonra ilk olarak Rusya Merkez Bankası, politika faizini yüzde 20'den yüzde 17'ye düşürdü. 18 Nisan’da Dünya Bankası, Rusya-Ukrayna savaşının etkisiyle 2022 yılı için küresel ekonomik büyüme tahminini yüzde 4,1'den yüzde 3,2'ye düşürdü. Hemen ardından 19 Nisan günü IMF, bu yıla ilişkin küresel büyüme tahminini yüzde 4,4'ten yüzde 3,6'ya indirdi. IMF, 2022 yılı büyüme beklentisini ABD için yüzde 4'ten yüzde 3,7'ye, Avrupa için yüzde 3,9'dan yüzde 2,8'e ve Türkiye için yüzde 3,3'ten yüzde 2,7'ye düşürdü. 4 Mayıs tarihinde tarihi bir karar ile Fed, 2000'lerden bu yana en hızlı faiz artışına gitti ve politika faizini 50 baz puan artırarak yüzde 0,75-1,00 aralığına yükseltti. 12 Mayıs’ta ABD Senatosu, Başkan Joe Biden tarafından ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanlığına ikinci dönem için aday gösterilen Jerome Powell'a onay verdi. 20 Mayıs Çin Merkez Bankası 5 yıllık kredi referans faiz oranını yüzde 4,60'dan yüzde 4,45'e indirirken, 1 yıllık kredi faiz oranını yüzde 3,70'de sabit tuttu. 26 Mayıs tarihinde Moody's, G20 ekonomileri için bu yıla ilişkin büyüme beklentisini yüzde 3,6'dan yüzde 3,1'e çekti. Mayıs ayının son günü açıklanan veride Türkiye ekonomisi ilk çeyrekte yüzde 7,3 büyüdü. 7 Haziran’da Dünya Bankası, bu yıla ilişkin küresel ekonomik büyüme tahminini yüzde 4,1'den 2,9'a düşürdü. Banka, 2022 yılı büyüme beklentisini ABD için yüzde 3,7'den yüzde 2,5'e ve Avrupa için yüzde 4,2'den yüzde 2,5'e düşürürken, Türkiye için yüzde 2'den yüzde 2,3'e yükseltti. 8 Haziran günü Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), küresel ekonomik büyüme tahminini yüzde 3'e indirirken, Türkiye ekonomisine yönelik büyüme beklentisini yüzde 3,7'ye yükseltti. 27 Haziran’da uzun süre tartışmalara neden olan gelişmeler sonrasında Moody's, Rusya'nın temerrüde düştüğünü bildirdi. 29 Haziran’da açıklanan veride ABD ekonomisi, nihai tahminlere göre ilk çeyrekte büyüme beklentilerinin aksine yüzde 1,6 daraldı.
Yılın 3. çeyrek ilk günü 1 Temmuz’da IMF, ABD ekonomisinin bu yıla ilişkin büyüme tahminlerinde bir kez daha düşüşe giderek 2022 yılı beklentisini yüzde 2,9'dan yüzde 2,3'e ve 2023 için yüzde 1,7'den yüzde 1'e indirdi. 13 Temmuz tarihinde EURUSD paritesi 2002 yılından bu yana ilk kez 1,00 seviyesinin altını gördü. 21 Temmuz tarihinde Avrupa Merkez Bankası (ECB) 11 yıl sonra ilk kez üç temel politika faizini artırarak 50 baz puanlık sıkılaşmaya gitti. 27 Temmuz ABD ekonomisi, ikinci çeyrekte yüzde 0,9 daralarak teknik resesyona girdi. 4 Ağustos tarihinde İngiltere Merkez bankası (BoE) son 27 yılın en yüksek faiz artışını gerçekleştirerek politika faizini yüzde 1,25'ten yüzde 1,75'e yükseltti. 13 Ağustos günü sürpriz bir karar ile Moody's, Türkiye’nin kredi notunu "B2"den "B3"e düşürdü, not görünümünü "negatif"ten "durağan"a çevirdi. Yılın ilk faiz indirimi 18 Ağustos’da TCMB’den geldi ve politika faizini 100 baz puanlık indirimle yüzde 13'e çekti. Karar metninde “Son dönemde belirgin şekilde açılan politika-kredi faizi makasının parasal aktarımın etkinliğini azalttığı değerlendirilmektedir." ifadeleri kullanıldı. Ağustos ayının son gününde açıklanan veride Türkiye ekonomisi ikinci çeyrekte yüzde 7,6 büyüdüğü görüldü. 5Eylül günü İngiltere'de iktidardaki Muhafazakar Parti liderliğine seçilen Liz Truss, ülkenin yeni başbakanı oldu. 6 Eylül İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Kraliçe 2. Elizabeth'e istifasını sundu. İngiltere'nin yeni Başbakanı Liz Truss, Kraliçe 2. Elizabeth'ten hükümeti kurma görevini aldı. 8 Eylül İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth, 96 yaşında vefat etti. Elizabeth'in ölümünün ardından 73 yaşındaki oğlu Charles tahta geçerek İngiltere Kralı oldu. 16 Eylül Rusya Merkez Bankası, politika faizini yüzde 8'den yüzde 7,5'e düşürdü. 21 Eylül’de bir kez daha Fed, politika faizini 75 baz puan artırarak 2008'den bu yana en yüksek seviye olan yüzde 3,00-3,25 bandına çıkardı. Bir gün sonra İsviçre Merkez Bankası politika faizini 75 baz puan artırarak 8 yıldır süren negatif faiz dönemine son verdi. 28 Eylül’de Dolar endeksi (DXY) 114,8 ile Mayıs 2002'den bu yana en yüksek seviyeyi test etti. Çeyreğin en son günü S&P, Türkiye'nin kredi notunu "B+"dan "B"ye düşürdü, kredi notu görünümünü "durağan" olarak belirledi.
Yılın son çeyreğinde 10 Ekim tarihinde Dünya Bankası Başkanı David Malpass ve Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, küresel resesyon riskinin arttığı uyarısında bulundu. Aynı gün Fitch Ratings, BoE'nin faiz oranlarını beklenenden daha hızlı artırması ve finansal piyasalardaki istikrarsızlık nedeniyle İngiltere'nin daha derin bir resesyona girebileceği uyarısında bulundu. 20 Ekim’de İngiltere'de göreve geldikten 44 gün sonra istifa eden Başbakan Liz Truss, "ülke tarihinde en kısa süre görevde kalan Başbakan" oldu. Yine aynı gün TCMB, politika faizini yüzde 12'den yüzde 10,5'e indirirken, karar metninde azalan dış talebin toplam talep koşulları ve üretim üzerindeki etkilerinin yakından izlendiği vurgulandı. 11 Kasım tarihinde Kripto para borsası FTX’in ABD'de iflas süreci başlattığı, şirketin Üst Yöneticisi (CEO) Sam Bankman-Fried’in de istifa ettiği bildirildi. 24 Kasım TCMB PPK toplantısında TCMB, politika faizini yüzde 10,5’ten yüzde 9'a indirirken, karar metninde ağustos ayında başlatılan faiz indirim döngüsünün sonlandırıldığı, uygulanacak politikaların 2023 Yılı Para ve Kur Politikası metninde kapsamlı olarak ilan edileceği bildirildi. Kasım ayının son günü Türkiye ekonomisi 3. çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,9 büyüdüğü açıklandı. 5 Aralıkta açıklanan veride Türkiye'de enflasyon Kasım ayında aylık yüzde 2,88 ve yıllık yüzde 84,39 oldu. 14 Aralık tarihinde yılın en son toplantısında Fed, politika faizini 50 baz puan artırarak 15 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 4,25-4,50 aralığına yükseltti. Banka 4 toplantının ardından faiz artırım hızını yavaşlatsa da projeksiyonlar Fed üyelerinin federal fon oranına ilişkin tahminlerinin 2023 sonu için yüzde 4,6'dan yüzde 5,1'e, 2024 için yüzde 3,9'dan yüzde 4,1'e ve 2025 için yüzde 2,9'dan yüzde 3,1'e yükseldiğini ortaya koydu. 22 Aralıkta ABD'de nihai verilere göre GSYH, 3. çeyrekte yüzde 3,2 arttı.
Yılın son haftasının yurt dışında Noel tatili durgunluğunun olacağını düşünürsek yeni yıl ile birlikte bu yıl gerçekleşmelere baktığımızda yüksek enflasyon ve yüksek faiz oranlarının yeni yılda da devam edeceğini söyleyebiliriz. Diğer taraftan yeni yılın iki ana başlığı olacak özellikle beklenen resesyon ile ekonomilerin nasıl başa çıkacağı ve enerji krizi yaratan jeopolitik riskin nasıl evrileceği. Yurt içinde ise mutlaka seçim arifesinde siyasi arena kızışacak bununla beraber ekonomiye verilen desteğin artacağını ve kişisel gelirlerin enflasyona bağlı yükseltilerek enflasyon ile mücadeleye devam edileceği görülüyor. Şimdiden herkesin yeni yılını kutlar sağlık, mutluluk ve huzur dolu yeni bir yıl diliyorum.
Merkezi İstanbul Maslak’ta bulunan Ahlatcı Yatırım Menkul Değerler A.Ş. İstanbul Göktürk, Ankara İrtibat Büroları ve Çorum Şube ile BİST, VİOP, Forex, Opsiyon ve Yurtdışı Vadeli Ürünler (Futures), Bireysel Portföy Yönetimi ve Kurumsal Finansman alanlarında hizmet vermektedir. Ahlatcı Yatırım markasıyla sermaye piyasası faaliyetlerine başlayan kurumumuz, kalite ve güven prensiplerine bağlı, kurumsal bir yönetim yapısına sahiptir. Sizde yatırımlarınızı Ahlatcı Yatırımda değerlendirebilirsiniz.
Çorum Şube İletişim Bilgileri;
Gülabibey Mahallesi, Eğridere Sokak No:17 Merkez-Çorum
Çağrı Merkezi:
444 0 968 - 0850 450 0066
İletişim:
tel : +90 364 211 1019
fax : +90 212 290 2141
Email:
