4 yıl önce ABD'de 'gizemli hastalık' olarak ortaya çıkan EVALI, yüzlerce kişinin ölümüne sebep oldu.
Türkiye Gazetesi'nde yer alan habere göre, ilk defa 2019 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde tanımlanan EVALI hastalığı (elektronik sigara kullanımına bağlı gelişen akut akciğer hasarı) akciğerin yeni düşmanı. ‘Buhar’ adı verilen yeni nesil tütün ürünlerinin solunmasına bağlı olarak gelişen bu hastalık ani gelişen akciğer hasarına bağlı olarak solunum yetmezliği ve ölüme yol açabiliyor.
Tütün ve tütün ürünlerinin tüketiminin akciğer kanserinin en önemli sebebi olduğunu söyleyen Amerikan Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Levent Tabak, son yıllarda “daha az zararlı” ya da “sigarayı bırakmak için geçiş yöntemi olarak pazarlanan elektronik sigaraların da akciğer kanserine zemin hazırladığını bildirdi.
Elektronik sigaraların kullanılmaya başlamasıyla insanların başına yeni bir dert açıldığına da dikkat çeken Prof. Dr. Tabak “Elektronik sigaralar daha az zararlı ve sigara bırakmayı kolaylaştırıcı olarak tanıtılmaktaysa da hiçbirinin daha az zararlı olduğu ve daha az akciğer kanserine neden olduğu söylenemez. Tam tersine sigara içenlerde görülmeyen ama elektronik sigara içenlerde rastlanılan ve adına EVALI (E-cigarette and Vaping Use Associated Lung Injury) hastalığında her geçen gün artan sayıda vaka bildirimleri yapılıyor. Bu hastalığa ülkemizde de rastlandı” dedi.
Yakalanan kişilerde nefes darlığı, ateş ve titreme, öksürük, kusma, ishal, baş ağrısı, baş dönmesi, hızlı kalp atışı ve göğüs ağrısı görüldüğüne işaret eden Prof. Dr. Tabak “EVALI’nın şiddeti akciğer hasarına göre değişiyor. Dünya Sağlık Örgütü böyle bir tabloyla gelen hastalara son üç ayda elektronik sigara kullanıp kullanmadığının sorgulanmasını, kullandıysa EVALI olabileceğini düşünerek, araştırılmasını istiyor” diye konuştu.
GENÇ ERKEKLER RİSK GRUBUNDA
Elektronik sigaranın daha çok gençler tarafından tercih edildiğine işaret eden Prof. Dr. Tabak “ABD’de yapılan çalışmalarda hastaların çoğunun erkek ve ortalama 24 yaşında olduğu belirlenmiş. ABD verileri altı hastadan birinin 18 yaşın altında, üç hastadan birinin ise 18-24 yaş aralığında olduğunu gösteriyor. Bu sonuçlar gençlerin riskinin yüksek olduğuna işaret ediyor. Ülkemizde de çok kolay ulaşılan ve giderek tüketimi artan bu ürünler, yakın bir zamanda göğüs hastalıklarının en önemli problemlerinden biri hâline gelebilir” dedi.
NASIL ETKİ EDİYOR?
E-Sigara’nın içinde bulunan propilen glikol ve gliserol ısınıp buharlaştığında kanserojen maddeler açığa çıkıyor. Bu iki maddenin ayrıca iltihap yapıcı etkisi olduğu da tespit edildi. Sadece elektronik sigara çok ani ve hızlı bir harabiyet meydana getiriyor. Tütün sigaraları ise bu harabiyeti daha uzun sürede yapıyor. Ancak birbirinden ayırt etmeksizin tütünün her türlüsü elbette çok zararlı!
ASBEST VE SİGARA KANSERİ TETİKLİYOR
Sigaranın tüm akciğer kanserlerinin yüzde 90’ından sorumlu olduğunu kaydeden Prof. Dr. Levent Tabak “Diğer risk faktörleri pasif içicilik, çevresel toksik madde maruziyeti olarak (asbest, radon gazı vb), hava kirliliği, ailesel kanser sendromları ve daha önceki kronik akciğer hastalıkları sayılabilir” dedi.
Çevresel veya mesleki olarak asbeste maruz kalanların, özellikle sigara içiyorlarsa, akciğer kanserine yakalanma riski 20 kat fazla olduğuna işaret eden Prof. Dr. Tabak “Ülkemiz özelinde konuşacak olursak büyük şehirlerdeki kentsel geri dönüşüm sırasında havaya dağılan toz ve asbest bulaşığı, deprem bölgesinde yıkılan evlerden dağılan asbest zararlı. Kısa süreli de olsa fazla miktarda asbeste maruz kalanlardan özellikle sigara kullanmaya devam edenlerde akciğer kanserine yakalanma sıklığının artacağı öngörülüyor” diye konuştu.
TÜRKİYE KIRMIZI LİSTEDE
Türk Toraks Derneği Onkoloji Çalışma Grubu’nun yaptığı açıklamada da belirtildiği üzere, dünyada her yıl yaklaşık 2 milyon kişiye, Türkiye’de ise her yıl yaklaşık 35 bin kişiye akciğer kanseri teşhisi konulmaktadır. Ülkemiz, erkeklerde 100 bin kişide 41,7 oranıyla dünyada akciğer kanserinin en sık saptandığı ülkelerden biridir” dedi.
