Son derece iyi bir öğrenci olduğu düşünülen çocuklar her ne kadar çok ders çalışsalar da verimli çalışmanın ne olduğunu bilmedikleri takdire başarıda yetersiz kalacaklardır. Bir kitaba ya da okuma metnine odaklandığımızda okuduğumuza anlamakta zorlanabiliriz. Hatta bitirdiğimiz sayfaya geri dönerek ne olduğunu yeniden anlamaya çalışırız. Bu durumun temel sebebi insanların kendilerine ait düşünce ve öğrenme süreçlerine ilişkin farkındalık kazanmamış olmalarıdır. Verimli bir çalışma stratejisi gerçekleştirmek için öğrencilerin öncelikli olarak kendilerine uygun öğrenme düzenlemesi geliştirmeleri gerekir. Öğrenme düzenlemesini geliştirebilen öğrencilerin başarı oranları daha yüksek olacaktır.
Öğrenme düzenlemesini geliştiren öğrenciler, çalışma süreçlerinde kendi danışmanlığını yaparlar ve çalışması gereken ders için kullandığı stratejinin uygunluğunu kontrol ederek etkisiz kalan stratejiyi değiştirirler. Öğrenme düzenlemesine sahip öğrencilerde ortak birtakım özellikler bulunur. Bunlar;
* Kendi kapasitesinin farkında olarak öğrenme görevini gerçekçi bir biçimde belirler. Örneğin; Sorumlu olunan 500 sayfalık bir kitabı bir gecede çalışarak öğrenemeyeceğinin farkındadır.
* Çalışmak için kendisine uygun olan yöntemleri belirler ve etkisiz olan yöntemleri eler.
* Çalışabilmesi için uygun olan ortamın ne olduğunu bilir ve bunun için plan yapar. Örneğin; Sesin dikkatini dağıttığının farkında olan bir öğrenci kütüphaneyi daha uygun bir çalışma ortamı olarak belirleyebilir.
* Kendi öğrenmesini kontrol eder. Yani öğrendiğini düşündüğü bilgileri tekrar ederek ve kendini sınayarak öğrenmenin tam olup olmadığını kontrol eder.
Ayrıca öğrenme düzenlenmesi yapabilmek için etkili bir okuma yöntemi geliştirmek de önemlidir. Öğrenci okuduğuna geri dönmek için değil okuduğunu anlamak için okumalıdır. Okuduğunu anlamak için de çeşitli kriterler bulunmaktadır. Bunlar;
* Okuma amacını belirlemek ve bu doğrultuda okumayı hedeflemek,
* Öğrenmek ve hatırlamak için önemli olanları belirlemek ve dikkatini o konulara odaklayabilmek,
* Okuduğunu anlamak için önceki bilgilerden yaralanmak,
* Okudukları arasında mantıksal bağ kurmak ve çıkarım yapmak, tahminlerde bulunabilmek,
* Okuduklarına ilişkin kendine sorular sormak,
* Okuduklarını özetlemek okumayı anlamak için gereken kriterler olarak sayılabilir.
Verimli Çalışma Stratejileri Nelerdir?
Anlamlı Öğrenirken Detaylandırma
Anlamlı öğrenme için temel şart önceki bilgilerle yeni öğrenilen bilgilerin ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Yine verimli bir çalışma için detaylandırma gerekmektedir. Burada önemli nokta önceki bilgiyle ilişkilendirilen bilgiler yeniden yorumlanarak açıklanmalıdır.
Organizasyon
Öğrencilerin bilgilerini organize etmeleri için birçok teknik bulunmaktadır. Bu tekniklerin içinde öğrenmeyi kolaylaştıran en temel yaklaşım konu başlıklarını ve düşünceleri taslağa çevirebilmektir. Bahsedilen taslak başarılı öğrenciler için zihinseldir. Başarılı öğrenciler konu başlıklarını zihinlerinde canlandırarak kendi kendilerine konu detaylarını açıklayabilirler. Tüm öğrenciler için zihinsel taslaktan daha geçerli olan bir diğer yöntem ise grafiksel ya da şema olarak çizim yapmaktır.
Not Alma
Yeni bilgileri not almakla öğrencinin öğrenme düzeyleri arasında pozitif bir ilişki bulunmaktadır. Öğrenci dikkatini bu sayede konu üzerinde toparlar. Bilgiyi hafızasında kolayca kodlar. Çünkü not alan bir öğrenci bilgiyi kağıtta görerek hem sözel hem de görsel olarak kodlar. Kağıt kalem kullanmak bilginin yeniden gözden geçirilmesini ve çalışılması için de uygun bir yöntemdir.
Not almanın diğer önemli noktası ise derste ya da okuma sırasında alınan notların yeniden organize edilmesini içerir. Ders anlatımı sırasında öğrencilerin dikkat kontrolleri zayıftır. Not alma burada verimli bir çalışma için değil hızlıca anlatılanları aktarmak içindir. Organize etme ve bilgiyi kodlama için ders sonrası derste alınan notları yeniden temize çekmek hem bir tekrar hem de verimli bir çalışma stratejisi olarak ifade edilebilir.
Önemli Tanımlamalar
Öğrenciler çoğu zaman ders boyunca hafızalarına alabileceklerinden fazla bilgiyle karşı karşıya kalırlar. Öğrenmek ve çalışmak için hangi bilginin önemli olduğunu belirlemek gerekir. Ana fikirleri gereksiz detaylardan ayırarak işe başlanır. Notlar ve kitaplarda kullanılan çeşitli işaretler (koyu ya da büyük harfle yazım vb.) önemli bilgiyi ayırt etmek için yardımcı olabilir. Önemli bilgileri tanımlamayı öğrenen öğrenci için notların ve kitapların altını çizerek öğrenme sürecine geçmek verimli olacaktır. Altını çizmek tüm sayfayı renklendirmek demek değildir. Ana fikir vurgulandığında etkilidir.
Özetleme
Yeni bilgilerin özetini çıkarmak verimli çalışma stratejisidir. Konuyu kısaltma, bütünleştirme, uygun başlıkları ön planda tutma özetleme yöntemleridir. Bir metindeki önemsiz bilgileri ayıklamak, ana fikri bularak özeti organize etmek gerekir. Özetleme yaparken zorlanan öğrenciler için akranlarının çıkardığı özetleri incelemek ve kendilerininkiyle karşılaştırmak iyi bir fikir olabilir.
Yukarda bahsedilen başlıklar en sık tercih edilen stratejilerdir. Bu stratejiler, her öğrenci için uygun olmayabilir. Bu başlıkların yanı sıra hatırlatıcılar, kodlama kelimeleri, görsel çizimler vb. stratejiler de kullanılabilir. Önemli olan öğrencinin kendi öğrenme düzenlemesini yaparken her bir stratejiyi deneyerek uygun olanı bulması ve etkisiz olandan vazgeçmesidir. Öğrenme düzenlemesi, başarı için önemli bir kriterdir.