16 Temmuz 2024'te açıklanan YKS sonuçlarının ardından üniversite adayları için tercih süreci başladı. Bu süreç 25 Temmuz- 2 Ağustos 2024 tarihleri arasında tamamlanacaktır. Hayatta bir dönüm noktası sayılabilecek olan üniversite dönemi için tercih süreci önemlidir. Bu süreç için adayların destek ve yardıma ihtiyaçları vardır. Bu yazıda üniversite tercihleri öncesi üniversite adaylarına yardımcı olabilmek adına 5 kısa soruya yer verilmiştir. Soruları yanıtlamayı yeniden kabul eden ve kıymetli fikirlerini paylaşarak yazının hazırlanmasına katkıda bulunan Türk PDR-Der Çorum İl Başkanı Uzm. Psikolojik Danışman Aykut Aydemir'e tekrar teşekkürlerimi sunuyorum.
1- Tecrübeli bir okul psikolojik danışmanı olarak üniversite tercih dönemlerinde öğrencilerin dikkat etmesi gereken en önemli noktalar sizce nelerdir?
Adaylarımızın yıl boyunca göstermiş oldukları çabanın artık son aşamasına gelmiş bulunmaktayız, başarılar diliyorum kendilerine. Burada, başarı kavramını değerlendirmekle başlamak istiyorum. Benim başarı kıstasım, meslek seçiminin yaşam kalitesini ve doyumunu olumlu yönde ne derece sağlayıp sağlamadığıdır. Bu açıdan adayların kendilerini tanımaları, ilgilerini, yeteneklerini ve isteklerini bilmeleri gerekmektedir. Elde ettikleri sınav sonucuna göre bölüm seçimi ve belki yaşamları boyunca hiç tesadüf etmedikleri meslekleri seçmeleri en riskli davranışlardan olacaktır. Yaşamlarının geri kalanında, bir metafor olarak tanımlamak gerekirse adeta bir çeyiz gibi taşımak zorunda olacakları bir diplomaya sahip olacaklardır. Haliyle bakış açılarını bu yönde belirlemeleri, gerekirse tercih yapmayarak sürece yeniden hazırlanmaları başarı olarak değerlendirilebilir. Yaşam, aceleye getirilemeyecek denli itina gösterilmesi gereken kararların bir arada olmasıdır. Meslek ise bu anıların oluşmasını sağlayacak maddi ve manevi unsurları barındıran araçtır. Adayların dikkat etmesi gereken en önemli noktalar da yapacağı tercihlerin yaşam doyumuna ne kadar hizmet ettiği ile ilgili hususlardır.
2- Üniversite tercihi yaparken istediğim bölümü mü seçmeliyim? Yoksa şehir seçerek mi üniversite tercihi yapmalıyım? Bu sorularla kafası karışan bir adaya tavsiyeleriniz neler olabilir?
Bu soruyla ilgili olarak öğrencilere sunduğum basit bir yöntem var aslında: Hayal etmek. Gelecekte kendisini hangi işi yaparken ve hangi şehirde ve koşullarda yaşadığını hayal edebiliyorsa buna uygun bir yönelim içinde olmaları mutluluğun kapısını aralayacak önemli formüldür. Yaşam kalitesi kavramının meslek seçimiyle doğrudan ilişkisi vardır. Puana göre meslek seçimi gelecekte yaşam kalitesi açısından olumsuz bir deneyim sunabileceği gibi beklentileri karşılamayacak bir şehirde yaşamak da benzer olumsuz bir etkiyi ortaya çıkaracaktır. Bunun dışında üniversitelerin akademik kadrolarının yeterliliği ve kampüs yaşantısı da dikkate alınmalıdır. Bu sebeple üniversite, meslek ve şehir tanıtım videoları önemli materyallerdir. Adayların tercih öncesi son kararını vermeden önce bu materyallerden faydalanmaları önemle önerilir.
3- Tercih süreçleri adaylar kadar aileleri de heyecanlandırmaktadır. Bu konuda ebeveynlere söylemek istedikleriniz nelerdir?
Ebeveynlerin heyecanını çok kıymetli buluyorum elbette. Adaylar için olduğu kadar ebeveynler için de bir dönüm noktası bu süreç. Şunu öncelikli söylemek isterim ki tercih sürecini nihayete erdiren adaylar gelişimsel ve psikolojik açıdan artık bireyselleşme dediğimiz aileden ayrışma sürecinin içerisine girecektir. Bu cümle ebeveynlerimiz için bir rehber olmalıdır. Bu sebeple adayın düşüncelerini, hayallerini ve isteklerini dinlemeleri ve bunları ailenin maddi ve manevi değerleri doğrultusunda süzgeçten geçirip adaya sunmaları sürecin olumlu ilerlemesini sağlayacaktır. Adaylar açısından yaşamsal olarak pek çok hususta bireysel kararlar alıp bireysel sorumluluklarını yerine getirmeleri gereken yeni bir yaşamsal süreç oluşmaya başlayacaktır üniversite yaşantısı ile yani ev ya da yurt yaşantısı içerisinde adayın daha önce deneyimlediği ya da deneyimlemediği pek çok yeteneğini kullanması gereken bir dönem olacaktır. Aileden ayrışma yani bireyselleşme yaşam içerisinde beklenen sağlıklı bir gelişimdir. Ebeveynlerin buna müsaade etmeleri, onların kişisel sorumluluklar almalarına ve yeteneklerini geliştirmelerine fırsat tanımaları çok kıymetli olacaktır.
4- Adaylar tercih işlemlerini gerçekleştirirken kimlerden yardım alabilirler? Ek olarak seçecekleri okulun burs, sağlık, spor ve sanat vb. faaliyetlerinin neler olduğunu öğrenmeleri mümkün müdür?
Adayların ve ebeveynlerin en çok dikkat etmeleri gereken kısım bu sürecin yalnızca basit bir tercih olmadığını bilmeleridir. Puana ya da sıralamaya dayalı olarak seçilecek bir meslek anlayışı ve psikolojik ve gelişimsel değerlendirmelerden uzak yaklaşımlar reddedilmelidir. Bu sebeple tercih danışmanlığı hizmetinden faydalanmak istedikleri uzmanların mesleklerinin "Psikolojik Danışman" olmalarına dikkat etmeleri gerekmektedir. Adayların tercihleri ve yerleşim alanları bir listede yayınlanacak isimden çok daha fazlasıdır. Yaşamsal mutluluk ve daha önce de söylediğim gibi yaşam kalitesi amaçlanmalıdır. Bunun için de adayın yetenekleri, ilgileri ve hayalleri bizim için önemlidir.
Adaylar, üniversitelerin web siteleri aracılığıyla kendilerine sunulan her türlü imkan hakkında tanıtım videolarına ulaşarak bilgi alabilirler. Öğrenci kulüpleri, fikir, sanat ve spor alanlarında faaliyetler bu tanıtım videoları aracılığıyla adaylara sunulmaktadır. Burs imkanları açısından da koşulları sağladıkları takdirde adayların faydalanabileceği burs imkanları bulunmaktadır. İlgili uzmandan konu hakkında bilgi alabilirler.
5- Türk PDR-Der Çorum İl Başkanı olarak cevaplamanız gerekirse yöneticilerinden biri olduğunuz dernek, tercih döneminde Çorum'da aktif bir faaliyette bulunacak mı? Siz ve ekibinizin bir çalışması olacak mı?
Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Çorum İl Temsilciği olarak Çorum Belediyesi ile yaptığımız protokol doğrultusunda adaylarımızın tercih sürecinde yanında olacağız. Belediye Başkanımız sayın Halil İbrahim AŞGIN'a gençlerimize sunmuş olduğu bu destekten dolayı hem kendi adıma hem de temsilciliğimiz adına teşekkür ederim. Belediyemizin sağladığı Tercih Danışmanlığı ofislerinde adaylarımızı bekliyor olacağız.
Temsilciliğimizin bir üyesi ve yönetim kurulu üyesi olarak size ve sesimize, sözümüze karşılık veren Hakimiyet Gazetesi çalışanlarına ayrıca teşekkür ederim.