Engellenme, önemsenmeme, aşağılanma ve saldırıya uğrama sebepleriyle öfkeleniriz. Öfke her ne kadar yaşanmaması gereken bir duygu olarak algılansa da öfke normal ve sağlıklı bir duygudur. Öfkemiz ve kızgınlığımız için kendimizi suçlamamız doğru değildir. Sağlıksız olan, öfkemizin saldırganlığa dönüşmesidir.
Karşılaştığımız engellemeler, önemsenmeme, aşağılanmanın yarattığı öfke bir enerjinin açığa çıkmasını da sağlar. Ortaya çıkan enerjiyi sağlıklı bir biçimde dışsallaştırabilirsek öfkemiz amaca dönük bir çözüm yolu olabilir. Bu durumun uzun vadede olsa bile yararı olacaktır. Sağlıkla dışsallaştırılmış öfke, toplum tarafından kabul edilebilir öfkedir. Sağlıksız şekilde dışsallaştırılan öfke de saldırganlık ve şiddet vardır. Bu da toplum tarafından dışlanmaya neden olur. Ayrıca buradaki en büyük zarar sağlıksız öfkeye sahip olan kişiyedir.
Öfkeyi doğrudan açıkça ortaya koymak gerekir. Çoğu zaman öfkenin doğrudan yansıtılması çocukça olarak görülür. Çocuklar herhangi bir durumda öfkelenirse direk "Sana kızdım!" diyebilirler. Yetişkin bireylerin kendini böyle ifade etmesi hoş görünmeyebilir. Ancak öfke ne kadar karşı tarafa dolaylı yollarla anlatılır, ima edilirse o kadar birikir. Biriken öfke daha büyük enerjiyle ortaya çıkar. Kişiyi daha zor durumda bırakacak olaylara neden olabilir. Öfkemizi, hislerimizi çok bastırmadan saldırgan tavır olmaksızın iletmemiz gerekir.
Öfkeyi sağlıklı biçimde dışsallaştırmanın çeşitli yolları vardır. Bunların başında ağlamak gelmektedir. Ağlamak iyi bir rahatlama, enerjiyi atma ve duygusal anlama boşalma yoludur. Ağlayan insanların zayıf olduğu düşüncesi yanlıştır. Ağlayabilmek, öfkelenmek son derece sağlıklı insan davranışlarıdır.
Öfke, yapıcı olarak kullanılabilirse insana zihinsel ve bedensel güç katar. Öfkeden yapıcı olarak yararlanmak istiyorsanız; öncelikle, öfkenizin esiri olmamayı öğrenmeniz gerekir. Öfkenizi kontrol etmeyi başarabilirseniz istemediğiniz bir durumla karşılaşmayı engellemiş olursunuz. Kontrolü kaybederseniz öfkeniz olayın akışına kapılır, haklı olduğunuz olayda haksız çıkabilirsiniz.
Öfkenizi daima bastırmaya yönelik planlar yapmayın. Öfkeli olduğunuzu kabul etmez bunu sürekli bastırmaya çalışarak hiçbir şey olmamış gibi devam ederseniz ani bir öfke patlamasıyla karşı karşıya kalabilirsiniz. Bunun yerine öfkenizi normal yollardan dışsallaştırmanız gerekir.
Toplumda öfke, dürüst ve açıkça ortaya konulduğunda kabul edilebilir görülmez. Çeşitli sosyo- ekonomik nedenler, kültür, gelenekler, coğrafi konum sebebiyle yaşanan öfkenin ortaya konması ayıp karşılanabilir. Yaşça büyük birine duyulan öfkenin ifade edilmesi ayıptır. Ast- üst ilişkisi içinde çalışanların üstlerine öfkelendiğinde ifade etmesi mümkün değildir. Bu durumlar yapıcı öfkeye engeldir. Yapıcı öfkenin engellenmesi toplumda daha büyük sorun olarak ortaya çıkar. Bastırılmış ve kabul edilmeyen öfke suça yol açar.
Ortaya çıkan öfkeyle nasıl başa çıkabilirim? Sağlıklı öfke için ne yapabilirim
Öfkenizi kabul edin: Kabul edilmeyen öfkenin çoğu zaman saldırganlık olarak ortaya çıkacağı açıktır. Öfkenin kabul edilmesi sağlıklı öfkeye yönelik ilk adımdır. Öfkenizi kabul etmezseniz öfkenizin nedenini de bulamazsınız.
Öfkenizin kaynağını araştırın: Bazı durumlarda öfkenin nedenini bulmak daha kolaydır. Sizi bir olay ya da kişi öfkelendirmiş olabilir. Öfkenizi açıkça ifade edemediğiniz durumlarda öfkenin kaynağını değiştirebilirsiniz. Örneğin; iş yerinde hazırladığınız sunum dosyanız kabul görmediyse ve amir tarafından azarlandıysanız öfkelenmenizi beklemek olağandır. Ancak burada açığa çıkan enerjiyi amirinize yöneltmeniz mümkün olmayacaktır. Bu noktada biriken enerji akşam eve gittiğinizde gürültülü oyun oynayan çocuklarınıza yönelebilir. Normal zamanda sadece uyarıda bulunacağınız çocuklarınıza şiddetli bir tavırla bağırabilirsiniz. Bu noktada önemli olan sizi öfkelendiren kaynağın gürültülü oyun değil, amirinizin olduğunu fark etmektir.
Öfkenizle mücadele ederken gerçekçi bir tutum sergileyin: Kabul edilmiş ve kaynağı bulunmuş bir öfkeyle mücadele etmek en kolayıdır. Baş edemediğinizi düşündüğünüz noktada uzmandan yardım almaktan çekinmeyin. Karşınızdaki insan sizi ne kadar kızdırmış olursa olsun sakin kalmaya çalışın. Haklı olduğunuz kesinlik kazanmış, iftiraya uğramış, tahrik edilmiş olabilirsiniz. Asla şiddete başvurmayın. Bu sizin gücünüzü göstermez. Unutmayın en büyük güç haklı olmaktır!