Finansal piyasalarda alım-satım kararları en basit hali ile temel ve teknik analizlere dayanmaktadır. Bir hisse senedi veya finansal varlığın alım-satım noktalarını belirlemeye ve fiyat hareketlerinin hangi yöne doğru gideceğini tahmin etmeye çalışırken Bollinger bandı da en popüler teknik analiz yöntemlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.
Çok eskilere gitmeyen, özellikle 1970'lerden sonra Forex piyasalarının gündemde olduğu ve Vadeli Piyasaların da daha yoğun yaşandığı dönemlerden hemen sonra 1980'lerin başında ekonomi analisti John Bollinger tarafından geliştirilmiş olan bu metot fiyat oynaklığı ve fiyat seviyeleri arasındaki ilişkiyi ölçerek yatırımcılara alım satım zamanlaması konusunda fikir verir. Ağırlıklı ortalama üzerine oturan bollinger bantlarında özellikle bir basit hareketli ortalama etrafında iki tane standart sapma yer alır. Temelde bu 3'lü çizgisel hareketin nasıl bir destek-direnç veya strateji oluşturarak kullanıldığı analiz edilmeye çalışır. Özellikle hareketliliğin çok fazla olduğu piyasalarda yön hakkında bilgi verme ve gelecek fiyat hareketlerini kolay ve hızlı tahmin edebilmeye yarayan özelliği nedeniyle bollinger bantları sıkça kullanılır. Bollinger bantları sayesinde fiyat ve gösterge hareketleri arasında ilişki analiz edilebilir ve trend takibi yapılabilir.
Bollinger Bantları nasıl hesaplanır?
Orta Bant: 20 periyod hareketli ortalama
Üst Bant: 20 periyod hareketli ortalama +2 Standart Sapma
Alt Bant: 20 periyod hareketli ortalama -2 Standart Sapma
Varsayılan parametreler hareketli ortalama için 20 periyod ve bant genişliği için 2 standart sapmadır. Farklı piyasalar ve farklı amaçlar için farklı parametreler kullanılabilir. Orta bant genellikle 20 günlük bir süre boyunca belirlenen basit hareketli ortalamadır. Hareketli ortalama günü değiştirilebilir, ancak buna bağlı standart sapma oranının da değiştirilmesi gerekir. Dış bantlar ise bu merkez bandın 2 standart sapma altında ve üstünde yer alır.
Bollinger Bantlarının Özellikleri ve Avantajları Nelerdir?
Bollinger bantları ile yeni bir trend başlangıcının belirlenmesi, mevcut trendlerde değişimler ile birlikte bu trendlerin yönü ve nereye evrilebileceği konusunda bir çıkarımda bulunulması mümkündür. Bu sebeple tercih edilen bollinger bantları sayesinde analiz edilmek istenen grafiğe ait tepe ve dip seviyeleri ve buralarda yaşanabilecek sıkışmaları daha önceki veriler ile kıyaslayarak kar al ve zarar durdur pozisyonlarını değerlendirmek için kullanabiliriz. Teknik analiz açısından baktığımızda trend takibinin yapılabilmesi ve volatilitenin ölçülebilmesi gibi iki önemli avantaj sağlayan bollinger bantları bu sebeple de en önemli göstergelerden biridir. Yüksek ve düşük fiyatların doğru alım-satım kararı verebilmek amacıyla fiyat ve indikatör hareketlerini karşılaştırarak alım satım stratejisi oluşturabilme, fiyatlarda kırılım ve fiyat hareketlerini belirlemek için oynaklık ve trendi içermesi açısından tek başına yeterli olmasa da bir fikir vermesi, M ve W tipi dipler ve momentum kaymaları gibi saf fiyat formasyonlarının belirlenmesi de ayrıca bollinger bantlarını önemli hale getirmiştir.
Nasıl Yorumlanır?
Bollinger bandı, hareketli ortalamayı da içinde barındırdığı için seviyeler destek-direnç olarak kullanılır. Alt bant destek ve üst bant direnç seviyesi olarak kabul edilebilir. Bollinger bandında fiyatlar ortada yer alan hareketli ortalamanın üzerinde ise üst sapma çizgisine doğru yükselişin devam etmesi beklenir. Fiyat hareketli ortalamanın altında ise bu düşüşün alt sapma çizgisine doğru devam edeceği olarak yorumlanabilir. Bir finansal ürün bollinger bantlarının üst seviyesine değdiğinde aşırı alış seviyeleri, alt bandına değdiğinde ise aşırı satış seviyeleri veriyor olarak düşünülebilir. Burada dikkat edilmesi gereken husus fiyat hareketinin alt ve üst bandı birden fazla test etmesi bir trend işareti olabilir. Yani; fiyatlar birden fazla üst bandı test ediyorsa bu bir yükseliş trendi olabilir. Aynı şekilde fiyatların birden fazla alt trendi test etmesi bir düşüş trendi olabilir ki böyle durumlarda tek başına bollinger bandı kullanmak yeterli olmayabilir. Trend yönü hakkında da bilgi veren Bollinger bantlarının daralması durağan bir piyasa olduğuna işaret eder. Bantların kesişmesi ise, piyasada bir düzeltme hareketinin olacağına dair erken sinyaldir. Bollinger bantları ile işlem kararı, fiyat yalnızca alt veya üst bandı kırdığında alınır. Fiyat dalgalanmaları bantlar arasında kaldığı sürece piyasanın yönüyle ilgili bir sonuca varmak zordur.
Bugün finansal piyasalarla ilgilenen ve yatırım yapma isteğinde olan herkesin mutlaka duyduğu indikatörlerin tercih edilmesinin farklı sebepleri var. Kullanım açısından kolay bulunması, bunun yanı sıra güvenilirliği ya da doğrudan yatırımcının hedefine yönelik olma özelliği taşıması tercih sırasını belirlerken, temel indikatörlerin bir varlıkla ilgili olarak fiyatların ne tarafa yöneleceğine ve trendlerin yakalanmasına yardımcı olması yaygın kullanılmalarında öncü nedenlerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Kısa ya da uzun vadeli yatırımlarda tercih edilen pek çok indikatör yer alırken genel olarak teknik analiz indikatörlerinin diğer indikatörler ile birlikte kullanıldığında ise daha anlamlı sonuçlar verebildiğini söylemek mümkün.