İl Sağlık Müdürlüğünden yapılan açıklamada vatandaşlar mantar zehirlenmelerine karşı uyarıldı.
Mantar tüketilmesi sonucu ortaya çıkan sağlık problemlerinin ülkemizde sık görülen ve bazen ölümlere yol açabilen önemli halk sağlığı sorunlarından birisi olduğunun belirtildiği açıklamada, “Yağışlı havalar mantarların gelişimi için uygun ortam sağlar. Bu nedenle özellikle yağışların arttığı ilkbahar ve sonbahar aylarında kırsal bölgelerde, doğadan toplanan yabani mantarların bilinçsizce tüketilmesi sonucu mantar kaynaklı zehirlenme vakaları sık görülmektedir. Yazılı ve görsel bazında çıkan haberler ve yapılan uyarılara rağmen yabani mantar tüketimi ve bunlardan kaynaklanan sağlık problemleri hala önemini korumaktadır” denildi.
İl Sağlık Müdürlüğünün açıklamasında mantar zehirlenmelerine karşı şu uyarılarda bulunuldu:
MANTAR ZEHİRLENMESİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Mantar zehirlenmesi belirtileri mantarda bulunan zehrin niteliğine göre mantarın yenmesini takiben ilk 2 ila 6 saat içinde ortaya çıkmaktadır. Erken dönemde ortaya çıkan bulgular en sık karın ağrısı, bulantı ve kusma olmak üzere ayrıca terleme, yüzde ve boyunda kızarma, ağızda metal tat duyusu, bulanık görme, sersemlik, uyku hali, tansiyon düşüklüğü görülebilir. Bazı türlerin yenmesinden sonra 6 saat ve daha geç dönemde ise bulantı, kusma, ishal, ateş, çarpıntı, karın ağrısı, karaciğer-böbrek fonksiyon bozuklukları ve hatta ölümle sonuçlanan zehirlenme belirtileri de görülebilmektedir. Gecikmiş toksisite, mantar alımından sonraki 6 saat-20 gün içinde ortaya çıkabilir ve klinik seyir daha ciddidir.
MANTAR ZEHİRLENMELERİ NE TÜR SAĞLIK SORUNLARINA NEDEN OLUR?
Mantar zehirlenmeleri çoğunlukla gastrointestinal sistemi etkileyen bulgularla karşımıza çıkar. Ancak tüketilen mantarın türüne göre, karaciğer nakline kadar giden karaciğer yetmezliği başta olmak üzere, böbrek yetmezliği, kalp yetmezliği ve ölüme neden olan multi organ yetmezliklerine sebep olabilir.
MANTAR ZEHİRLENMESİNİN TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Mantar zehirlenmelerinin tedavisi genel olarak zehirlenme sonucu ortaya çıkan bulgulara yöneliktir. Her zaman önerildiği gibi en etkin tedavi yöntemi korunmaktır.
DOĞADA BULUNAN ZEHİRLİ VE ZEHİRSİZ MANTARLAR AYIRT EDİLEBİLİR Mİ?
Mantarlar sadece dış görünüşlerine bakılarak ayırt edilemez. Zehirli mantarlar doğada zehirsiz mantarlar ile birlikte yetişebilir. Aynı yetişme ortamında benzer mantarların sporlarının etkileşmesi sonucu yenilebilir mantarların da toksin üretebileceği unutulmamalıdır. Bu yüzden doğada bulunan mantarlar ancak profesyonel kişilerce incelendikten sonra tüketilmelidir. Birçok ciddi zehirlenme vakası tipik olarak mantar toplayıcısının mantar türünü yanlış tanımlaması sonucu ortaya çıkmaktadır.
MANTAR ZEHİRLENMELERİ HUSUSUNDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NELERDİR?
Kültür mantarı olmayan mantarlar asla tüketilmemelidir. Doğadan toplanan mantarların tüketilmesi isteniyorsa, deneyimli ve profesyonel kişilerden destek alınmalıdır. Zararsız olduğu düşünülen mantarların tanımladığını ifade eden arazi kurallarına güvenilmemelidir. Halk arasında kullanılan mantar isimlerine göre karar verilmemelidir. Farklı bölgelerde farklı mantarlar aynı veya benzer isimlerle tanımlanabilir.
Halk arasındaki yaygın söylentilere asla itibar edilmemelidir. Özellikle mantar gümüş kaşıkta siyah lekelenmeye yol açmıyorsa, öncesinde hayvanlar tarafından tüketildiği görülmüşse yenebilir v.b yaklaşımlar doğru değildir. Mantar toksisitesinin dozla ilişkili olabileceği, mantarların pişirilme şekline bağlı olarak toksinlerin geç aktive olması sonucu gecikmiş zehirlenme olguları da ortaya çıkabileceği bilinmelidir. Mantarların alerji ve anafilaksiye neden olabileceği hatırda tutulmalıdır. Alkolle birlikte fazla miktarda mantar tüketilmemelidir. Mantar zehirlenmesi olasılığı hakkında çevremizdeki insanları aydınlatmalı, mantarların sadece dış görünümleri ile ayırt edilemeyeceği anlatılmalıdır. Ülkemizde bazı yabani mantarların pazarlarda satıldığı görülmektedir. Bu nedenle mantar satışlarının denetimi ve halkın bilinçlendirilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.
MANTARA BAĞLI ZEHİRLENME BELİRTİLERİ GÖRÜLMESİ DURUMUNDA NE YAPILMALIDIR?
Mantar tüketiminden sonra yukarıda bahsedilen belirtilerden bir ya da birkaçı görüldüyse, vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Zehirlenmeler konusunda 114 numaralı Ulusal Zehir Danışma Merkezinden de bilgi alınabilir.
MANTAR ZEHİRLENMELERİNDEN KORUNMAK İÇİN NE YAPMAK GEREKİR?
Mantar zehirlenmeleri çok basit bir şekilde önlenebilecek bir zehirlenme tipi olup bu konuda en etkili yöntem, doğada yetişen mantarlar yerine sadece kültür mantarı olarak üretilen güvenli ürünlerin tüketilmesidir.”