Doğru olmak en güzel ahlaki davranışlardan biridir. Allah bize her şartta doğru ve dürüst olmayı em-rediyor. İşinde ve ticaretinde, insanlarla ilişkilerinde doğruluğu prensip edinmiş bir insan hiçbir zaman zora düşmez, sıkıntı yaşamaz, huzursuz olmaz.
Ey iman edenler! Andolsun, Allah sizleri, ellerinizin ve mızraklarınızın erişebileceği av(lar) ile elbette deneyecek ki, görmediği hâlde kendisinden korkanı ayırıp meydana çıkarsın. Kim bundan (bu açıklamadan) sonra haddini tecavüz ederse, ona elem dolu bir azap vardır. (Maide; 94)
Önemli olan başkaları görmediği zaman da dürüst olabilmektir. Kötülüğü yapmaya gücümüz ve imkanımız olduğunda kötülükten sakınabilmektir. Eğer birisi, düşürdüğü parayı kimse görmedi diye alıyorsa, eğer bir insan fakirken, bir makam sahibi iken eşini değiştirmiyor da, paraya, zenginliğe ve bir makama kavuştuğunda ya da ünlü birisi olduğunda eşini boşayıp başka bir kadınla yaşamaya başlıyorsa, o insan dürüst bir insan değildir. Onun dürüstlüğü, iyiliği sadece imkanı olmadığı, eli uza-namadığı içindir. Toplumda böyle insan örnekleri çok sık görülür.
Allah, şöyle diyecek: "Bugün, doğrulara, doğruluklarının yarar sağlayacağı gündür…" (Maide-119)
Ve şöyle niyaz et: Rabbim! Gireceğim yere dürüstlükle girmemi sağla; çıkacağım yerden de dürüstlükle çıkmamı sağla…(İsra -80) …dosdoğru yaşayanlara korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir. (Ahkaf; 13) Öyle ise sana emredildiği gibi dosdoğru ol… (Hud -112)
Peygamberimiz efendimiz(sav) buyurmuştur ki:?Hiç şüphe yok ki doğruluk iyiliğe götürür, iyilikte cennete götürür.?
Hz. Ömer (r.a); ?dürüstlük pahalı bir mülktür her insanda bulunmaz. " demiştir. "İşte size bu konuyu çok çarpıcı bir şekilde anlatan bir hikaye:
Öğretmen sınıfta tahtaya kocaman bir 1 rakamı yazar. Bu dürüstlüktür der. Hayatta sahip olacağımız en değerli şey. Sonra yanına bir 0 ekler. Bu da başarıdır der. Yanına bir 0 daha ekler bu da yetenektir der. Sıfırlar böyle uzayıp gidiyor; Yetenek, Disiplin, Sevgi, eklenen her yeni sıfırın dürüstlüğü 10 kat artırdığını anlatır. Öğretmen sonra, eline silgiyi alır en baştaki 1'i siler. Geriye bir sürü sıfır kalır. Ve şöyle der hoca; Dürüstlüğünüz yoksa öbürleri hiçtir. Eğer bir insan dürüst değilse geriye kalan şeylerin pek önemi yoktur. Hayatta para, zenginlik ve makam sahibi olabilirsin ama dürüst değilsen sevilen, itibar gören güvenilir birisi olamazsın ve gerçek dostları bulamazsın.
Herkesin ortak fikri olarak ''doğruluk ve dürüstlük'' iyidir deriz ve bunun iyi bir huy olduğunu kabul ederiz. Fakat bunu uygulamaya gelince pek de başarılı olduğumuz söylenemez. Dürüstlük zor bir iştir ve bir bedeli de olacaktır. Ancak işin sonunda dürüstlük kazanacaktır.
“Dünyayı düzeltmek istersen önce insanı düzelteceksin" sözünü doğrulayan bir hikaye
Adam bir hafta yoğun bir şekilde çalıştıktan sonra pazar sabahı kalktığında bütün haftanın yorgunluğunu çıkarmak için eline gazetesini aldı ve bütün gün miskinlik yapıp evde oturacağını düşündü. Tam bunları düşünürken oğlu koşarak geldi ve sinemaya ne zaman gideceklerini sordu. Baba oğluna söz vermişti, onu bu hafta sonu sinemaya götürecekti ama hiç dışarıya çıkmak istemediğinden bir bahane uydurması gerekiyordu. Gözüne gazetenin promosyon olarak dağıttığı dünya haritası ilişti. Önce dünya haritasını küçük parçalara ayırdı ve oğluna, "Eğer bu haritayı düzeltebilirsen seni sinemaya götüreceğim," dedi. Bir yandan da, "Oh be! Kurtuldum, en iyi coğrafya profesörünü bile getirsen bu haritayı akşama kadar düzeltemez," diye düşündü. Aradan on dakika geçtikten sonra oğlu babasının yanına koşarak geldi ve "Baba, haritayı düzelttim artık sinemaya gidebiliriz," dedi. Adam önce inanamadı ve görmek istedi. Gördüğünde de halen hayretler içindeydi ve bunu nasıl yaptığını sordu oğluna. Çocuk, "Bana verdiğin haritanın arkasında bir insan vardı. İnsanı düzelttiğim zaman dünya kendiliğinden düzelmişti," dedi. Başkalarından önce kendimizi düzeltmekle işe başlamalıyız. Çünkü dünyayı iyilik kurtaracak.
Bilge Kıral Aliya İzzetbegoviç diyor ki; "Eğer dürüst olanla kabiliyetli olan arasında tercih yapmak durumunda kalırsanız, dürüst olanı seçiniz.”