Güvengenlik, bireylerin kendilerine ait olan bakış açılarını, kişisel görüşlerini karşı tarafı kırmadan ifade edebilme ve savunucu pozisyona geçmeden iletebilmesidir. Güvengen olabilmek için kazanılması gereken davranışlar vardır.
* Karşı tarafı içtenlikle dinlemek,
* İletişimde olunan kişinin söylediklerini doğrulatmak,
* Kendi kadar başkalarının da kendini ifade edebilme hakkının olduğunun farkında olmak,
* Bakış açısını ve inandığı değerleri karşı tarafa uygun bir ifadeyle iletmek,
* İletişimde olunan kişiyle anlaşmaya varabilmek adına kendinden ödün verebilmek,
* Bireysel farklılıkların olduğunu kabullenebilmek,
Bireyler için özellikle yukarda sayılan son iki madde oldukça zorlayıcı olabilmektedir. Bu iki maddeye yaşamda yer verilmezse ilişkilerde zorlayıcı olabilir. Bireyler, kendi bireysellikleri için mücadele ederken çevresindeki diğer insanlarında aynı mücadele içinde olduklarını göz ardı edebilirler. Bu sebepten güvengenliği kazanabilmek önemlidir. Böylece diğerlerinin defarklı düşüncelere sahip olmaya haklarının olduğu kabullenilip haklarına saygı duyulur. Yukarda sayılan ifadeleri kazanabilmek için çeşitli yollar mevcuttur.
Karşı tarafı içtenlikle dinlemek
Dinleme eylemi,sözlü yolla iletilen mesajın içeriğini anlamayı ve sözlü iletişimde beraber olan tüm sözsüz mesajları da gözlemleyerek hepsine odaklanmayı içerir. Sözlü ve sözsüz mesajlar arasındaki uyuşmazlığı fark etmek ve iletilen bilginini doğru olup olmadığını ölçmek dinleme eylemi için önemlidir. Bu konuda yetişkin sayılan bireyler, gençlerden deneyim açısından daha önde olabilir. Dinleme eylemini öğretebilmek için ebeveynler çocuklarına mutlaka model olmalıdır. Karşıdaki bireyin mesajını doğru anlayıp anlamadığını teyit etmek de dinleme eyleminin bir diğer önemli konusudur.
İletişimde olunan kişinin
söylediklerini doğrulatmak
İletişimde olunan bireyin sözleriniteyit ettirmek karşıdaki kişiye etkin bir şekilde dinlenildiğini ve anlaşıldığını hissettirir. Bu sayede kendi ihtiyaçlarınıza ve bakış açınıza zarar vermeden iletişimde olunan kişinin duygularına ve görüşlerine değer verebilirsiniz.
Kendi kadar başkalarının da
kendini ifade edebilme hakkının
olduğunun farkında olmak
Başkalarının farklı düşünebileceğini kabul etmek alternatif bir bakış açısının olabileceğini fark edebilmek için önemlidir. Bunu fark edebilmek bireylerin kendilerinden taviz vermelerini gerektiren bir durum değildir. Alternatif bir bakış açısını kabul edebilen kişi aynı zamanda kendi bakış açısının da kabul edilmeme ihtimalini fark edecektir. Ben merkezci olan bireyler için bu ihtimal zorlayıcı olacaktır. Güvengenliği kazanmış bireyler, birey olarak saygı görme ihtiyacını yoğun olarak hissettiğinden diğer bireylerin de saygı görme isteğini anlayabilir ve fikirlerinin kabul edilmemesini anlayışla karşılayabilir.
Bakış açısını ve inandığı değerleri
karşı tarafa uygun bir ifadeyle iletmek
Bakış açımızı karşı tarafa iletirken cümleye "Ben" şeklinde başlamak yararlı olabilir. Bu sayede duygular karşı tarafa daha rahat aktarılabilir. Karşı tarafa bakış açısı aktarılırken yalnızca ifade edilecek konuya odaklamak ve dikkat dağıtacak jest- mimiklere yer verilmemesi gerekir. Açık ve net olabilmek ve karşıdakinin duygu, düşünceleri kendisi ifade etmeden tahmin etmemek önemlidir.
İletişimde olunan kişiyle
anlaşmaya varabilmek adına
kendinden ödün verebilmek
Güvengenlik davranışı bireylerin isteklerini dikte ederek karşı tarafa kabul ettirmesi değildir. Dikte, iletişimde olunan kişiyle olan iletişimi tek düze bir istek iletme döngüsüne sokar. Bu yaklaşım bireyleri başarısızlığa sürükler ve yıkıcı sonuçlara neden olabilir. Aynı isteğin tek düze tekrarı karşı tarafın öfkeli hissetmesine yol açabilir. Bireyler isteklerinin tam olarak anlaşılması için çaba sarf etmelidir. Ayrıca isteğin karşılanmayacağı anlaşılması durumunda gerektiğinde geri çekilmeyi başarabilmek de güvengenlik davranışıdır.
Bireysel farklılıkların
olduğunu kabullenebilmek
Bütün bu açıklanan davranışlar ortaya konsa bile bireylerin isteklerini kabul ettiremeyecekleri zamanlar olabilir. Kabul görememe bireylerde öfkeye yol açabilir. Tetikleyici olan kabul görememe durumuyla baş edebilmek için olası durumların davranış provalarını yapmak gerekmektedir. Tarafların uzlaşmasının mümkün olmadığı belli olan konularda geri çekilmeyi öğrenmek önemlidir. "Aynı düşünmemiz mümkün görünmüyor. Artık tartışmayı bırakıyorum." diyebilmek güvengenlik içermektedir.
Son olarak güvengenlik becerisini kazanabilmek için küçük yaşlardan itibaren çalışmak gerekmektedir. Buradaki başarı iyi rol modellerin olmasına, beceriler ortaya konarken destek olunmasına, davranışlarının sonucu için kendi kendine prova yapmasını yönlendirmeye bağlıdır. İlerleyen yaş güvengenlik kazanımına engel değildir. Kendini geliştirmek ve keşfetmek gerekir. Gelişim ve keşif süreci için bir uzmandan destek almayı ihmal etmeyin!