Göçüyor muyuz?

Mer­ha­ba sev­gi­li okur­lar, bir­çok top­lum­sal ko­nu­lar­da siz­le­re ulaş­mak bir neb­ze ol­sun far­kın­da­lık oluş­tur­mak adı­na bu­ra­dan çe­şit­li pay­la­şım­lar­da bu­lun­dum. Bu ya­zım­da ise ül­ke­miz ve şeh­ri­miz için önem­li bir so­ru­nu­nu di­le ge­ti­re­ce­ğim. 

GÖÇLER 
Göç­ler; si­ya­si (sa­vaş, mü­ba­de­le), do­ğal (dep­rem, ku­rak­lık), eko­no­mik (iş­siz­lik, ta­rım), sos­yal (et­nik ve di­ni bas­kı, kan da­va­sı), be­yin gö­çü vb. bir­çok et­ken­den kay­nak­la­na­bi­lir. Göç ve­ren yer­ler­de iti­ci et­ken­ler var­ken, göç alan yer­ler­de çe­ki­ci et­ken­ler bu­lun­mak­ta­dır. İti­ci et­ken­ler, in­san ya­şa­mı­nı güç­leş­ti­ren ya da teh­dit eden et­men­ler­dir. Çe­ki­ci et­ken­ler ise da­ha iyi ya­şam ko­şul­la­rı­nı oluş­tu­rur.
Göç çe­şit­le­ri fark­lı­laş­mak­la bir­lik­te, bu­gün siz­ler­le iç göç­ler­den ko­nu­şa­ca­ğız. Bil­di­ği­niz üze­re iç göç­ler ül­ke için­de ya­pı­lan göç­ler­dir ve çev­re­sel, eko­no­mik, sos­yo­lo­jik, si­ya­sal ve kül­tü­rel yön­le­ri bu­lu­nan kar­ma­şık bir ol­gu­dur. İç gö­çün ne­den­sel bağ­lam­da ve çok yön­lü ola­rak çö­züm­len­me­siy­le ya­rar­lı bul­gu­la­ra eri­şi­le­cek­tir. Bu bul­gu­la­ra da­ya­lı ola­rak oluş­tu­ru­la­cak sos­yal po­li­ti­ka­lar, gü­nü­müz­de kent­ler­de ya­şa­nan bir­çok so­ru­nun or­ta­dan kal­dı­rıl­ma­sı­nı ve­ya mi­ni­mi­ze edil­me­si­ni sağ­lar. Ay­rı­ca iç göç ol­gu­su­nun in­ce­len­me­si so­nu­cun­da el­de ede­ce­ği­miz ve­ri­ler, bir sos­yal bi­lim­ci ola­rak ya­şa­dı­ğı­mız ken­ti ve top­lu­mu da­ha iyi ta­nı­ma­mı­za ve çö­züm­le­me­mi­ze de kat­kı­da bu­lu­na­cak­tır.

Göç­le­ri ül­ke ge­ne­lin­de­ki nü­fus da­ğı­lı­mı­na gö­re ele al­dı­ğı­mız­da; ge­liş­miş ül­ke­ler­de nü­fus dü­zen­li bir şe­kil­de da­ğı­lır­ken, sü­rek­li iç göç ya­şa­yan (ge­liş­me­miş) ül­ke­ler­de nü­fus be­lir­li yer­le­re to­par­lan­mış­tır. Bu­na bağ­lı ola­rak da ül­ke ge­ne­lin­de nü­fus ora­nı dü­zen­siz bir da­ğı­lım gös­ter­mek­te­dir. 
Ge­le­lim bi­zim ül­ke­mi­ze; ül­ke­miz içe­ri­sin­de­ki göç­ler de azım­san­ma­ya­cak de­re­ce­dir. Aşa­ğı­da­ki ha­ri­ta­yı in­ce­ler­sek, her­kes nü­fu­sa ka­yıt­lı ol­du­ğu yer­de ya­şa­sa idi nü­fus da­ğı­lı­mı da­ha dü­zen­li ola­cak­tı. Fa­kat şu an­ki du­ru­ma bak­tı­ğı­mız­da sa­na­yi­si ge­liş­miş olan şe­hir­le­rin nü­fus ora­nı di­ğer şe­hir­le­re gö­re da­ha yo­ğun ol­mak­ta­dır. Bu da bi­ze Tür­ki­ye ge­ne­lin­de de iç göç­le­rin yo­ğun ol­du­ğu­nu gös­ter­mek­te­dir. Göç­ler di­yo­ruz ama göç­le­re se­bep olan un­sur­lar ne­dir, ne­den in­san­lar doğ­duk­la­rı top­rak­la­rı, ai­le­si­ni bı­ra­kıp baş­ka yer­le­re göç et­me ih­ti­ya­cı du­yar­lar ön­ce­lik­le bun­la­rı ele ala­lım. 
* Kır­sal ke­sim­de hız­lı nü­fus ar­tı­şıy­la top­rak­la­rın bö­lün­me­si ve ai­le­le­rin ge­çi­mi­ni kar­şı­la­ya­ma­ma­sı
* Top­ra­ğın eroz­yon­la ve­rim­siz­leş­me­si
* Ma­ki­ne­li ta­rı­mın ge­liş­me­si ve kır­sal ke­sim­de in­san gü­cü­ne du­yu­lan ih­ti­ya­cın azal­ma­sı
* Kır­sal ke­sim­de iş imkânla­rı­nın sı­nır­lı ol­ma­sı
* Kent­ler­de sa­na­yi­nin ge­liş­miş ol­ma­sın­dan do­la­yı iş imkânla­rı­nın ve ge­lir kay­nak­la­rı­nın faz­la ol­ma­sı
* Kent­ler­de eği­tim ve sağ­lık hiz­met­le­ri­nin kır­sal ke­sim­den da­ha iyi ol­ma­sı
* Dep­rem, he­ye­lan, sel gi­bi do­ğal afet­le­rin mey­da­na gel­me­si vb. ne­den­le­ri göç et­me un­su­ru ola­rak sa­ya­bi­li­riz. 
1950'li yıl­lar­da baş­la­yan göç dal­ga­sı şu­an şeh­ri­miz ve ül­ke ge­ne­lin­de sı­ra­dan bir du­rum ola­rak gö­rül­mek­le bir­lik­te top­lum bi­lim­ci­le­ri en­di­şe­len­dir­mek­te­dir.  
Ta­rım, sa­na­yi ve eği­tim ala­nın­da ya­şa­nan so­run­lar, göç­le­rin ya­şan­ma­sın­da­ki en önem­li et­ken­ler­dir. Ta­rım ül­ke­si olan Tür­ki­ye'de ta­rı­mın ne­re­dey­se yok ol­ma­ya baş­la­ma­sı; çift­çi­nin iş­siz kal­ma­sıy­la göç­le­re ne­den ol­mak­ta, şe­hir­le­rin gı­da ih­ti­ya­cı­nı kar­şı­la­ya­ma­mak­ta ve ta­rım ala­nın­da da it­ha­lat ya­pıl­mak­ta­dır. Bu da ül­ke eko­no­mi­si­ni ve ül­ke ya­şam ko­şul­la­rı­nı önem­li öl­çü­de et­ki­le­mek­te­dir. 
Ta­rım­la uğ­ra­şan çift­çi­nin ma­li­yet, iş­gü­cü, ver­gi, teş­vik­le­ri­nin ulaş­ma­ma­sı gi­bi ne­den­ler­le çift­çi­li­ği bı­ra­ka­rak sa­na­yi ala­nın­da da­ha ko­lay pa­ra ka­za­na­bi­le­ce­ği bir iş ara­yı­şı içe­ri­si­ne gir­me­siy­le bir­lik­te, bu­lun­du­ğu şe­hir­de iş bu­la­ma­yan ki­şi­ler­de bü­yük şe­hir­le­re göç et­me zo­run­lu­lu­ğu doğ­muş­tur. 
Po­li­tik ne­den­le­rin ya­nın­da bi­rey­sel ne­den­ler­den kay­nak­lı, bi­linç­siz tu­tum ve dav­ra­nış­lar­la ta­rım ala­nın­da kü­çül­me ya­şan­mış­tır. Aşı­rı ilaç ve güb­re kul­la­nı­mı so­nu­cu top­rak­ta­ki mi­ne­ral se­vi­ye­si­nin düş­me­si, tuz ora­nı­nın art­ma­sıy­la ku­rak­laş­ma­nın oluş­ma­sı top­rak kay­bı­na ne­den ol­mak­ta­dır.  Or­tak­lar ara­sı top­rak­la­rın pay­la­şıl­ma­sı da ekim ala­nı­nı kü­çült­mek­te ve ge­çim ora­nı dü­şen köy­lü kent mer­ke­zi­ne ya da fark­lı kent­le­re gö­çe mec­bur kal­mak­ta­dır. 

Bu­nun ya­nın­da; sa­na­yi ala­nın­da ya­tı­rım ya­pıl­ma­ma­sı ya da ya­pı­lan gi­ri­şim­le­rin ya­rım kal­ma­sı,  ta­rım ala­nı­nın zor­lu­ğu ve ye­ter­li im­ka­nı ol­ma­yan kü­çük üre­ti­ci da­ha ko­lay ve dü­zen­li pa­ra ka­za­na­bi­le­ce­ği sa­na­yi ala­nın­da ça­lış­mak is­te­me­si göç­le­ri önem­li öl­çü­de et­ki­le­mek­te­dir. 
Eği­tim ala­nın­da ise çe­şit­li imkânla­rın mev­cut ol­ma­ma­sı göç­le­ri bü­yük oran­da et­ki­le­mek­te­dir. Öze­lik­le köy­ler­de okul­la­rın ye­ter­siz ya da hiç ol­ma­ma­sı, ula­şım­da ya­şa­nan prob­lem­ler, eği­ti­min ka­li­te­siz­li­ği köy­den ken­te son­ra­sın­da ise şe­hir­le­ra­ra­sı göç­le­re ne­den ol­mak­ta­dır.
Göç­ler so­nu­cu ül­ke ge­ne­lin­de nü­fus da­ğı­lı­mın­da den­ge­siz­lik­ler gö­rü­lür. Kır­sal ke­sim­le­re ya­pı­lan ya­tı­rım­lar ye­ter­siz kal­dı­ğı gi­bi ya­pı­lan ya­tı­rım­lar­da da ve­rim el­de edi­le­mez. Dü­zen­siz kent­leş­me ile bir­lik­te sa­na­yi böl­ge­le­ri şe­hir içe­ri­sin­de ka­lır ve alt ya­pı hiz­met­le­rin­de ye­ter­siz­lik­ler ya­şa­nır. Kent nü­fu­su­nun ar­tı­şı ile oran­tı­lı ola­rak iş­siz­lik­te de ar­tış­lar gö­rü­lür. 
Göç­le­ri ön­le­me­nin ve ge­liş­miş bir ül­ke ol­ma­nın yo­lu, şe­hir­le­rin nü­fus da­ğı­lı­mı­nın oran­tı­lı bir şe­kil­de kal­ma­sı­nı sağ­la­mak­tan ge­çi­yor. Bu­nu ba­şa­ra­bil­mek için de:
Kır­sal ke­sim­ler­de, ta­rım ve hay­van­cı­lık, gi­ri­şim­ci­lik ve ya­tı­rım­lar ko­nu­sun­da bi­linç­len­dir­me ça­lış­ma­la­rı­nın ya­pıl­ma­sı, 
Kü­çük üre­ti­ci­le­rin des­tek­len­me­si, 
Sa­na­yi kol­la­rı­nın ge­liş­ti­ril­me­si, 
Ver­gi mu­afi­ye­ti, 
Teş­vik­le­rin ula­şı­mı nok­ta­sın­da­ki sı­kın­tı­la­rın gi­de­ril­me­si ve bu ko­nu­da de­ne­tim­le­rin art­tı­rıl­ma­sı, 
Eği­tim­le il­gi­li re­form­la­rın ger­çek­leş­ti­ril­me­si, 
Eği­tim imkânla­rı­na her bi­re­yin bu­lun­du­ğu yer­den ra­hat­lık­la ula­şa­bil­me­si­nin sağ­lan­ma­sı, 
Şe­hir­le­rin hız­lı ula­şım, sa­na­yi, eği­tim, tu­rizm ala­nın­da des­tek­le­ne­rek ge­liş­ti­ril­me­si­nin sağ­lan­ma­sı, 
Sağ­lık hiz­met­le­ri­nin ka­li­te­li ha­le ge­ti­ril­me­si gi­bi ça­lış­ma­lar­la göç­ler bü­yük öl­çü­de ön­le­ne­bi­lir. 
Evet, sev­gi­li okur­lar; bi­linç­li bi­rey­ler ol­mak için da­ima bi­linç­len­di­re­lim.

Bil­gi, is­tek ve öne­ri­le­niz için sbg_74@hot­ma­il.com ad­re­sin­den ula­şa­bi­lir­si­niz.