DEPREMİN BORSA İSTANBUL ETKİLERİ

Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen ve özellikle çevre illerde hissedilen 7.7 büyüklüğündeki deprem ile Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğündeki ikinci deprem ne yazık ki büyük yıkımlara yol açtı. Bugün ülkemizde deprem felaketinden etkilenen 11 ilimiz Türkiye nüfusunun yüzde 15,7’sini ve milli gelirin yüzde 9,3’ünü oluştururken özellikle bölgede büyük sanayi kuruluşlarının yer alması da ülke ekonomisini ve belki de büyüme hedeflerini olumsuz etkileyebilecek neticeler meydana getirdi. Depremden sonraki ilk işlem gününde yapılan açıklama ile öncelikle açığa satışlar yasaklandı ve satışa konu paylar için depo şartı uygulaması getirildi. Afetin ikinci günü yapılan bir diğer açıklama ile açığa satış yasağı devam ederken depo şartının ise kaldırıldığı bildirildi. Felaketin üçüncü gününde ise bazı yatırımcıların işlemlerin kapatılması yönündeki talebi ve erken saatlerde kayıpların yüzde 7’yi aşarak tekrar 2 kez devre kesicilerinde çalışması ile birlikte Borsa İstanbul’da pay piyasasında işlemlerin durdurulduğu ve 8 Şubat tarihinde gerçekleştirilen işlemlerin de iptal edildiği açıklandı.

        OHAL ilan edilen bölgede yatırımcıların yaklaşık yüzde 10’u bulunurken, en fazla yatırımcıların bulunduğu ilk üç ilimiz güncel veriler ışığında 111.602 yatırımcı ile Adana, 60.919 yatırımcı ile Hatay ve 49.317 yatırımcı sayısı ile Gaziantep olarak sıralanıyor. Deprem bölgesinde faaliyet gösteren ve üretim tesisleri bulunan endekse dahil 8 şirketin de depremden ne şekilde etkilendiklerine dair özel kurum açıklaması yapılıncaya kadar ortaklık paylarına ait işlemlerin durdurulmasına karar verildi. 17 Ağustos 1999 depreminde o günkü adıyla İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın (İMKB) almış olduğu aksiyonlar merak konusu oldu. 17 Ağustos 1999’da yine sabaha karşı yaşanan Gölcük depreminin hemen ardından İMKB toplam 7 iş günü borsayı geçici olarak kapatma kararı almış ve 26 Ağustos Perşembe gününe kadar borsada işlem yapılamamıştı. O günkü verilere baktığımızda Endeks 16 Ağustos günü 5.807 puandan kapanış gerçekleştirmiş ve 26 Ağustos’ta işlemler açıldığında ilk gün İMKB 100’de yüzde 10’un üzerinde kayıplar yaşanmıştı, ertesi gün ise tepki alımları ile birlikte endekste neredeyse yüzde 1,5 yükseliş kaydedildiği gözlenmişti. Satış dalgası ve tepki alımları arasında geri çekilmeler ve yükselişler görülen endeks 6 Eylül 1999 tarihi itibari ile 16 Ağustos’ta bıraktığı seviyenin üzerine çıkmayı başarmıştı. İMKB100 yılın geri kalanını genel olarak yükselişle geçirmiş ve 1999 senesini yüzde 484,4’lük tırmanış ile 15.209 puandan tamamlamayı başarmıştı. Dolar bazında ise yüzde 242 getiri ile o yıl dünyanın en çok yükselen borsası olmuştu. Borsada Kahramanmaraş depremi sonrasında 15 Şubat işlemlerin başlamasından önce pay ve vadeli işlem piyasalarında Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Borsa İstanbul pay geri alım işlemlerinin kolaylaşması ve yatırımcıların korunması amacıyla bir dizi yeni düzenleme getirdi. Kamu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yayımlanan bildiriye göre açılış seansında pay piyasalarında ve Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) emir iptali, fiyat kötüleştirme ve miktar azaltımına izin verilmeyeceği duyuruldu. Bu gelişme ile birlikte pay piyasalarına yönelik atılan adımlar içinde yer alan başlıkları şu şekilde özetleyebiliriz; Pay Piyasasında Emir İptali ve Fiyat Kötüleştirme ve Miktar Azaltımı (İAK) ücret kalemlerinin yüzde 20 oranında artırılmasına, bunanla beraber diğer bir yandan Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda yüz binde 1 olarak uygulanan iradi emir iptal ücreti oranının sağlıklı fiyat oluşumu sağlamak amaçlı yüzde 20 oranında artırılarak yüz binde 1,2 olarak belirlenmesine karar verildi. Açıklanan tedbirlerin TL varlıklara olan ilgiyi artırması beklenirken, özellikle geri alım açıklayan şirket hisseleri de yakından takip edildi. Borsa İstanbul’da hisse geri alımı yapan şirketler için yeni endeks hesaplamasının yapılacağı bildirildi. Pay geri alımlarına ilişkin bürokratik zorluklar azaltılarak süreç kolaylaştı ve pay geri alımlarında stopaj sıfırlandı. Payları borsada işlem gören halka açık ortaklıkların, pay geri alımlarında genel kurul kararı aranmaksızın, yapılacak ilk genel kurul toplantısında ortakların bilgisine sunulmak üzere yönetim kurulu kararı ile geri alım programı başlatabileceğine karar verildi. VİOP ve Pay Piyasası seans sonu saatlerinin uyumlaştırılması amacı ile VİOP’ta işlem gören tüm vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin seans sonu zamanı 5 dakika kısaltılarak tam iş günlerinde saat 18.10 yarım iş günlerinde ise saat 12.40 olarak belirlendi. Pay piyasasında emir işlem oranı 15:1’den 5:1’e düşürüldü ve emir işlem oranı eşik değer aşım ücreti 0,03 kuruştan 0,25 kuruşa yükseltildi. Bu düzenlemeler ile beraber Bireysel Emeklilik Sistemi’nde tahvil alma yükümlülüklerinin azaltılması ve hisse senedi alma yükümlülüklerinin artması yönünde oldu. Devlet katkısı fonlarının Borsa İstanbul’da yapacağı yatırımlarda alabileceği hisselere BIST 30, BIST Likit Banka, BIST Banka Dışı Likit 10 ve BIST katılım 30 eklendi ve yatırım oranı asgari yüzde 10 iken asgari yüzde 30 olacak şekilde değiştirildi. Fon portföyünden tek bir hisse senedine yatırım yapma limiti de yüzde 0,1’den yüzde 5’e çıkarıldı.

      Borsa İstanbul’da 15 Şubat Çarşamba günü itibari ile endeks kaldığı yerden işlemlere devam etti. 8 Şubat’ta işlemlerin iptal edilmesi ile birlikte 4.505 puandan kapanış gerçekleşen endeks İşlemlerin ilk gününde borsada alınan tedbirlerin de etkisiyle endekse bağlı birçok hissede tavan fiyatlamalar kaydedildi. Neredeyse yüzde 10 değer kazanan BİST100 endeksinde işlem hacimlerinin sınırlı kalmasına rağmen 6 Şubat tarihinde ki seviyelerine geri döndü. Geçtiğimiz haftayı 5026 seviyesinden kapatan BİST100 endeksinde deprem sonrası endekse dâhil hangi hisselerde, hangi sektörlerde hareketlilik olabileceği konusu merak ediliyor. Sarsıcı 2 büyük depremin hemen ardından borsada ilk 2 gün çimento hisseleri tavan yaparken aynı şekilde beton ve demir çelik sektörüne de ilginin yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Depremin ardından inşaat, gayrimenkul, seramik, beyaz eşya, beton ve demir çelik gibi ihtiyaçların artacağına dair öngörüler bazı yatırımcıları bu sektörlerdeki hisselere yönlendirirken bazı hisselerde neredeyse yüzde 10’lara varan değer kazanımları dikkat çekmeye devam ediyor Büyük yıkıma neden olan ve binlerce konutun, iş yerlerinin yıkıldığı deprem sonrası yapısal hasarın bir sonucu olarak bölge imarı için gerekli olan malzemelerin üretiminde faaliyet gösteren şirketlerin ve alt yapı çalışmalarını sürdürecek teknoloji firmalarının hisse senetlerinin öne çıkması beklenirken özellikle kısa vadede sigortalılık oranının önemli derecede etkili olması ile birlikte sigortacılık sektörünün deprem sonrası negatif etkilenmesini beklemek mümkün.

Ankara İrtibat Büroları ve Çorum Şube ile BİST, VİOP, Forex, Opsiyon ve Yurtdışı Vadeli Ürünler (Futures), Bireysel Portföy Yönetimi ve Kurumsal Finansman alanlarında hizmet vermektedir. Ahlatcı Yatırım markasıyla sermaye piyasası faaliyetlerine başlayan kurumumuz, kalite ve güven prensiplerine bağlı, kurumsal bir yönetim yapısına sahiptir. Sizde yatırımlarınızı Ahlatcı Yatırımda değerlendirebilirsiniz.

Çorum Şube İletişim Bilgileri;

Gülabibey Mahallesi, Eğridere Sokak No:17 Merkez-Çorum

Çağrı Merkezi:

444 0 968 - 0850 450 0066

İletişim:

tel : +90 364 211 1019

fax : +90 212 290 2141

+90 538 406 7166

Email:

bilgi@ahlatciyatirim.com.tr